Hormony mają ogromny wpływ na cerę, a trądzik jest jednym z najczęstszych schorzeń dermatologicznych o podłożu hormonalnym. Choroba ta dotyczy głównie młodzieży w okresie dojrzewania, ale może występować także u dorosłych, szczególnie kobiet. Podstawą problemu jest zwiększona produkcja sebum pod wpływem androgenów, takich jak testosteron i dihydrotestosteron, co prowadzi do zatykania mieszków włosowych i sprzyja namnażaniu bakterii Cutibacterium acnes. Hormonalne wahania związane z cyklem miesiączkowym, ciążą, zespołem policystycznych jajników czy stosowaniem doustnych środków antykoncepcyjnych często wywołują lub nasilają objawy trądziku. Objawy kliniczne to obecność zaskórników, krost, grudek zapalnych, ropnych wykwitów na twarzy, plecach i dekolcie, a także blizny potrądzikowe. Czynniki ryzyka obejmują nadmierną produkcję łoju, predyspozycje genetyczne, stres, niewłaściwą pielęgnację skóry i dietę bogatą w produkty wysokoprzetworzone. Diagnostyka obejmuje badania dermatologiczne i w razie potrzeby badania hormonalne w kierunku nadmiaru androgenów. Leczenie uzależnione jest od nasilenia objawów – stosuje się miejscowe preparaty z retinoidami, antybiotykami, kwasem azelainowym, a w cięższych przypadkach leczenie doustne izotretinoiną. U kobiet pomocna bywa farmakoterapia hormonalna – tabletki antykoncepcyjne regulujące poziom androgenów czy spironolakton o działaniu antyandrogenowym. Rehabilitacja obejmuje również pielęgnację dermatologiczną – oczyszczanie, stosowanie dermokosmetyków, zabiegi kosmetologiczne zmniejszające blizny i przebarwienia. Profilaktyka trądziku związana jest z higieną skóry, unikaniem nadmiaru cukrów prostych w diecie, redukcją stresu i kontrolą zaburzeń hormonalnych. Rokowanie jest dobre przy odpowiednim leczeniu, chociaż choroba bywa przewlekła i nawracająca. Praktyczne wskazówki dla pacjentów obejmują regularne wizyty u dermatologa, unikanie samodzielnego wyciskania zmian, stosowanie leków zgodnie z zaleceniem, a w przypadku kobiet – konsultację ginekologiczną w celu oceny zaburzeń hormonalnych. Najnowsze badania wykazują, że dieta niskoglikemiczna i leczenie hormonalne dostosowane do indywidualnych potrzeb mogą znacząco zmniejszyć objawy trądziku. Hormony i ich gospodarka pozostają jednym z kluczowych elementów zrozumienia mechanizmów tej dermatozy i efektywnego leczenia.
