Słuchanie głośnej muzyki to częsty element codzienności – korzystamy ze słuchawek, chodzimy na koncerty i do klubów, a nawet w samochodzie czy podczas ćwiczeń na siłowni lubimy ustawiać głośność na wysokim poziomie. Jednak warto wiedzieć, że nadmierna ekspozycja na głośny dźwięk może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń słuchu. Narząd słuchu zbudowany jest z bardzo delikatnych struktur, takich jak komórki rzęsate w ślimaku, które odpowiadają za odbiór fal dźwiękowych i ich przekształcanie w impulsy nerwowe. Zbyt długie i zbyt głośne bodźce powodują ich uszkodzenie, a uszkodzone komórki się nie regenerują, co prowadzi do stałego ubytku słuchu. Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że dźwięki o natężeniu powyżej 85 decybeli zaczynają być szkodliwe, jeśli słuchamy ich dłużej niż 8 godzin dziennie, a każdy wzrost poziomu o 3 decybele skraca bezpieczny czas o połowę. To oznacza, że muzyka na poziomie 100 dB, typowa dla koncertów, może być bezpiecznie słuchana jedynie przez kilkanaście minut. Objawami uszkodzeń słuchu są szumy uszne, chwilowe pogorszenie rozumienia mowy i nadwrażliwość na dźwięki, a przy długotrwałej ekspozycji – trwała utrata słuchu. Szczególnie narażeni są młodzi ludzie używający słuchawek dousznych z ustawioną maksymalną głośnością. Diagnostyka obejmuje badania audiometryczne, które pozwalają ocenić progowe wartości słyszenia i wykryć wczesne zmiany. Leczenie polega na stosowaniu leków wspomagających regenerację nerwów słuchowych, choć skuteczność jest ograniczona, dlatego najważniejsza jest profilaktyka. Zaleca się stosowanie zasady 60/60 – czyli maksymalnie 60 minut dziennie przy głośności nie większej niż 60% możliwości urządzenia. Ważne jest także używanie zatyczek do uszu na koncertach oraz wybieranie słuchawek nausznych zamiast dousznych. Rokowanie przy przestrzeganiu zasad ochrony jest bardzo dobre, a kluczowe pytanie pacjentów brzmi, czy słuch wróci po uszkodzeniu – odpowiedź niestety wskazuje, że często zmiany są nieodwracalne. Współczesne badania kliniczne zajmują się opracowaniem terapii regeneracyjnych komórek słuchowych, co daje nadzieję na przyszłość, ale obecnie najlepszą strategią jest profilaktyka i nauka odpowiedzialnego korzystania z muzyki.
