Kręgosłup szyjny to niezwykle ważna część ludzkiego układu szkieletowego, odpowiadająca za podtrzymywanie głowy, umożliwiająca jej ruchy i chroniąca rdzeń kręgowy oraz naczynia krwionośne biegnące do mózgu. W praktyce medycznej coraz częściej podkreśla się związek pomiędzy dysfunkcjami w obrębie kręgosłupa szyjnego a występowaniem zawrotów głowy. Historia badań nad tym zjawiskiem sięga lat 50. XX wieku, kiedy zaczęto zauważać, że pacjenci cierpiący na bóle szyi i sztywność karku często zgłaszali także zaburzenia równowagi. Do przyczyn zawrotów głowy związanych z kręgosłupem szyjnym zalicza się zmiany zwyrodnieniowe, ucisk na nerwy, dyskopatie szyjne, napięciowe przeciążenia mięśni oraz zaburzenia przepływu krwi przez tętnice kręgowe, które biegną w kanale kostnym kręgów szyjnych. Typowe objawy to uczucie wirowania, zaburzenia równowagi, bóle głowy, sztywność karku, nudności, a czasami także podwójne widzenie. Nietypowe objawy mogą obejmować zaburzenia słuchu, szumy uszne i mrowienia w kończynach górnych. Powikłania nieleczonych schorzeń szyi to przewlekłe bóle, ograniczenie ruchomości szyi, przewlekłe migreny czy ryzyko niedokrwienia mózgu. Diagnostyka opiera się na szczegółowym wywiadzie, badaniu neurologicznym i ortopedycznym, a także badaniach obrazowych – rezonansie magnetycznym, tomografii komputerowej, a także badaniach przepływów krwi metodą dopplerowską. Rozpoznanie różnicowe uwzględnia choroby błędnika, zaburzenia krążenia mózgowego i choroby neurologiczne jak stwardnienie rozsiane. Leczenie farmakologiczne obejmuje stosowanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, miorelaksantów oraz leków poprawiających krążenie mózgowe. Leczenie niefarmakologiczne to kinezyterapia, fizjoterapia z zastosowaniem masaży, terapii manualnej, ćwiczeń wzmacniających mięśnie karku i barków. Ważna jest też korekta postawy i ergonomii miejsca pracy, ponieważ długotrwała praca przy komputerze jest jednym z głównych czynników ryzyka. Rehabilitacja polega na indywidualnie dobranym zestawie ćwiczeń, często wspieranym przez terapię neurofizjologiczną. Rokowanie jest dobre przy stosowaniu właściwego leczenia, a pacjenci, którzy dbają o prawidłową postawę i regularnie ćwiczą, rzadziej doświadczają nawrotów zawrotów głowy. Profilaktyka pierwotna obejmuje zdrowy tryb życia, aktywność fizyczną, unikanie przeciążeń szyi, a wtórna – szybkie reagowanie na pierwsze objawy bólu karku. Najczęściej pacjenci pytają, czy zawroty głowy wywołane przez szyję mogą grozić udarem – zwykle nie, ale przewlekłe problemy z tętnicami kręgowymi mogą zwiększać ryzyko niedokrwienia mózgu, dlatego potrzebna jest szybka diagnoza i terapia.
