Grzybica to jedna z najczęściej występujących chorób infekcyjnych dotykająca skóry, paznokci, błon śluzowych, a w niektórych przypadkach także narządów wewnętrznych, której przyczyną są różne gatunki grzybów chorobotwórczych, głównie drożdżaki, dermatofity i pleśnie. Choroba ta znana jest od wieków, a jej rozpowszechnienie wiąże się z łatwością przenoszenia poprzez kontakt bezpośredni i pośredni, sprzyjające środowisko wilgotne i ciepłe oraz osłabienie odporności. Do głównych czynników ryzyka należą nadpotliwość, korzystanie ze wspólnych łazienek, basenów i saun, noszenie ciasnego obuwia z materiałów syntetycznych, stosowanie antybiotyków lub sterydów oraz choroby przewlekłe takie jak cukrzyca czy HIV. Typowe objawy grzybicy obejmują zaczerwienienie, świąd, łuszczenie się skóry, pękanie naskórka, przebarwienia i kruchość paznokci, białe naloty na błonach śluzowych jamy ustnej czy pieczenie i upławy w przypadku grzybicy intymnej. Nietypowe objawy mogą przybierać postać nawracających aft, przewlekłego kaszlu lub utraty apetytu, gdy zakażenie obejmuje przewód pokarmowy. Diagnostyka grzybic polega na oględzinach klinicznych, badaniu mikroskopowym preparatów zeskrobin skóry, badań mykologicznych, a w trudniejszych przypadkach stosuje się hodowlę grzyba lub testy PCR. Rozpoznanie różnicowe obejmuje m.in. łuszczycę, wyprysk kontaktowy, alergie i choroby bakteryjne skóry. Leczenie grzybicy obejmuje szeroki wachlarz terapii farmakologicznych i niefarmakologicznych – podstawą są leki przeciwgrzybicze stosowane miejscowo w postaci maści, kremów, roztworów i lakierów do paznokci, a w przypadkach cięższych i uogólnionych farmakoterapia doustna, np. flukonazol, itrakonazol czy terbinafina. Leczenie miejscowe powinno trwać odpowiednio długo, nawet kilka tygodni, aby uniknąć nawrotów. Wspomagająco stosuje się domowe metody, takie jak kąpiele stóp w roztworach soli, Octenisept czy olejki eteryczne o działaniu przeciwgrzybiczym. Istotne znaczenie ma higiena – codzienna zmiana skarpet, dezynfekcja butów, unikanie chodzenia boso w miejscach publicznych. W rehabilitacji po grzybicy ważna jest odbudowa płytki paznokcia, regeneracja skóry z użyciem preparatów natłuszczających i wzmacniających bariery ochronne. Profilaktyka pierwotna obejmuje zdrowy styl życia, dbanie o odporność, dietę bogatą w witaminy, szczególnie A, E i C, oraz probiotyki wspierające florę bakteryjną. Wtórnie ważne są regularne kontrole u dermatologa i natychmiastowe wdrażanie leczenia przy pierwszych oznakach nawrotu. Pacjenci najczęściej pytają, czy grzybicę można całkowicie wyleczyć oraz jak uniknąć powikłań – odpowiedź brzmi, że tak, o ile terapia prowadzona jest konsekwentnie i zgodnie z zaleceniami. Powikłania nieleczonej grzybicy mogą obejmować nadkażenia bakteryjne, trwałe zniszczenie paznokci, a w przypadku pacjentów z osłabioną odpornością – niebezpieczne grzybice narządowe. Jakość życia pacjentów poprawia się znacząco dzięki kompleksowemu leczeniu, odpowiedniej profilaktyce i wprowadzeniu zdrowych nawyków ograniczających ryzyko nawrotów infekcji.
