Zespół suchego oka to przewlekła choroba polegająca na zaburzeniu produkcji i jakości filmu łzowego, co prowadzi do podrażnienia, dyskomfortu oraz zaburzeń funkcji powierzchni oka i powiek. Problem ten jest coraz częstszy w społeczeństwie, zwłaszcza w związku ze współczesnym stylem życia – często pracą przy komputerach, klimatyzacją i ekspozycją na zanieczyszczenia. Historia rozpoznawania zespołu suchego oka sięga początków XX wieku, ale jego istota była znana od starożytności jako dolegliwość oczu. Przyczyny zespołu suchego oka są wieloczynnikowe – od niedostatecznej produkcji łez, zmniejszonego filmu łzowego, po nadmierne parowanie, zaburzenia hormonalne, powikłania po operacjach oczu, stosowanie niektórych leków oraz czynniki środowiskowe. Czynniki ryzyka to wiek powyżej 50 lat, choroby autoimmunologiczne, operacje okulistyczne, praca w surowych warunkach klimatycznych oraz długotrwałe korzystanie z ekranów. Typowe objawy zespołu suchego oka to uczucie piasku pod powiekami, pieczenie, zaczerwienienie, nadwrażliwość na światło, zmęczenie oczu, zamazane widzenie i częste mruganie. Nietypowe objawy obejmują ból głowy, pogłębiający się dyskomfort i zaburzenia widzenia w nocy. Diagnostyka opiera się na badaniu klinicznym – testie Schirmera, ocenie filmu łzowego, badaniu mikroskopowym powierzchni oka i analizie stanu powiek. Leczenie zespołu suchego oka obejmuje kilka metod: stosowanie sztucznych łez dostępnych w różnych formulacjach, preparaty zwiększające produkcję łez, takie jak cyklosporyna, zatkanie punktów łzowych dla zwiększenia retencji łez, fizjoterapię powiek i terapię światłem pulsacyjnym. Nowoczesne metody terapii obejmują zastosowanie laserów, terapię osoczem bogatopłytkowym, metody biologiczne i leczenie przyczynowe zaburzeń. Rehabilitacja ma na celu poprawę komfortu widzenia i zmniejszenie objawów. Rokowanie przy zastosowaniu nowoczesnych metod jest dobre, ale choroba często ma charakter przewlekły i wymaga długotrwałego leczenia. Profilaktyka polega na ochronie oczu, częstych przerwach w pracy przy komputerze, stosowaniu odpowiednich nawilżaczy powietrza i prawidłowej higienie oczu. Pacjenci często pytają, czy sztuczne łzy można stosować bez ograniczeń, jakie są skutki uboczne nowych terapii oraz jak zapobiegać nawrotom – odpowiedzi podkreślają indywidualne podejście i konieczność konsultacji okulistycznej. Badania naukowe skupiają się na rozwoju nowych leków i metod regeneracji komórek powierzchni oka, aby poprawić jakość życia pacjentów z zespołem suchego oka.
