Leki stosowane w terapii cukrzycy, a zwłaszcza metformina, od kilku lat znajdują się w centrum zainteresowania onkologów i ginekologów z powodu ich potencjalnej roli w profilaktyce raka endometrium. Rak endometrium to jeden z najczęstszych nowotworów złośliwych układu rozrodczego u kobiet, szczególnie u tych z nadwagą, cukrzycą i zaburzeniami metabolicznymi. Patogeneza tego nowotworu związana jest z przewlekłą ekspozycją na estrogeny bez równoważącego działania progesteronu oraz z insulinoopornością, która pobudza proliferację komórek endometrialnych. Metformina, podstawowy lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2, działa poprzez obniżenie poziomu glukozy we krwi, poprawę wrażliwości tkanek na insulinę oraz redukcję hiperinsulinemii. W badaniach przedklinicznych i epidemiologicznych wykazano, że metformina hamuje proliferację komórek nowotworowych, wpływa na szlaki metaboliczne związane z nowotworzeniem i działa antyproliferacyjnie. Co więcej, u kobiet leczonych metforminą ze względu na cukrzycę obserwowano niższe ryzyko rozwoju raka endometrium niż u pacjentek stosujących inne terapie. Mechanizm ten może być związany z redukcją przewlekłego stanu zapalnego, poprawą gospodarki hormonalnej oraz bezpośrednim działaniem na komórki nowotworowe. Badania kliniczne są nadal prowadzone, jednak wyniki są na tyle obiecujące, że metformina bywa rozważana w grupach wysokiego ryzyka jako element profilaktyki onkologicznej. Należy jednak podkreślić, że nie jest jeszcze oficjalnie rekomendowana jako lek przeciwnowotworowy, a jej rola pozostaje przedmiotem badań. W praktyce oznacza to, że kobiety z otyłością, cukrzycą i zwiększonym ryzykiem nowotworowym mogą odnosić dodatkowe korzyści terapeutyczne ze stosowania metforminy. Profilaktyka raka endometrium powinna jednak nadal opierać się na utrzymywaniu prawidłowej masy ciała, diecie, aktywności fizycznej i regularnych badaniach ginekologicznych. W przyszłości możliwe, że metformina stanie się elementem programów zapobiegania tej chorobie, a jej łączenie z innymi lekami celowanymi może przynieść jeszcze lepsze rezultaty.
