Limfocytoza to stan, w którym liczba limfocytów we krwi obwodowej jest podwyższona powyżej normy, co stanowi istotny wskaźnik diagnostyczny w różnych stanach chorobowych. Limfocyty to komórki układu odpornościowego pełniące kluczową rolę w obronie organizmu przed infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi i pasożytniczymi, a także w kontroli procesów nowotworowych. Limfocytoza może mieć charakter fizjologiczny, np. u dzieci, u których występuje naturalne wyższe stężenie limfocytów, ale także patologiczny – związany z infekcjami, chorobami autoimmunologicznymi, hematologicznymi i nowotworami. Typowe przyczyny obejmują infekcje wirusowe takie jak mononukleoza zakaźna, wirus grypy, cytomegalia czy zakażenie HIV, a także niektóre zakażenia bakteryjne, np. krztusiec i gruźlica. Nietypowe przyczyny limfocytozy obejmują przewlekłe białaczki limfocytowe, chłoniaki oraz choroby autoimmunologiczne jak reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń rumieniowaty układowy. Objawy kliniczne limfocytozy mogą być niespecyficzne i obejmują gorączkę, powiększone węzły chłonne, osłabienie, nocne poty, chudnięcie albo mogą być całkowicie bezobjawowe i wykryte przypadkowo podczas rutynowych badań morfologicznych. Diagnostyka opiera się na ocenie morfologii krwi z rozmazem, badaniach serologicznych, obrazowych oraz w przypadku podejrzeń hematologicznych na biopsji szpiku. Rozpoznanie różnicowe obejmuje inne przyczyny leukocytozy, infekcje przewlekłe i choroby nowotworowe. Leczenie limfocytozy zależy od przyczyny – przy infekcjach wirusowych jest zachowawcze i objawowe, w schorzeniach bakteryjnych obejmuje antybiotykoterapię, a w chorobach nowotworowych – chemioterapię, immunoterapię i przeszczepy szpiku. Niefarmakologiczne metody wspierające obejmują odpowiednią dietę, odpoczynek, aktywność fizyczną dostosowaną do stanu zdrowia i suplementację wspierającą odporność. Rehabilitacja u pacjentów z chorobami hematologicznymi obejmuje ograniczanie ryzyka infekcji, wsparcie psychologiczne i systematyczną kontrolę wyników badań. Rokowanie jest zależne od przyczyny – w przypadku przejściowych infekcji jest korzystne, natomiast w przewlekłych białaczkach i chłoniakach wymaga długotrwałego leczenia i monitorowania. Profilaktyka pierwotna obejmuje szczepienia ochronne, unikanie kontaktu z czynnikami zakaźnymi, dbanie o higienę i zdrowy styl życia. Najczęstsze pytania pacjentów dotyczą tego, czy podwyższona liczba limfocytów jest groźna, czy zawsze wskazuje na raka i jakie badania należy wykonać. Współczesne badania koncentrują się na roli poszczególnych subpopulacji limfocytów w odporności, terapii celowanej w nowotworach krwi i immunoterapii, która może otworzyć nowe możliwości leczenia w przyszłości.
