Łzawienie to fizjologiczny proces polegający na produkcji i wydzielaniu łez przez gruczoły łzowe, którego celem jest nawilżenie, natłuszczenie i ochrona oka. Problem pojawia się, gdy dochodzi do nadmiernego łzawienia, które może być uciążliwe, wpływać negatywnie na jakość życia i sugerować obecność choroby. Epidemiologicznie problem ten dotyczy szczególnie osób starszych, niemowląt z wrodzoną niedrożnością dróg łzowych oraz osób pracujących w trudnych warunkach środowiskowych. Przyczyny łzawienia dzielą się na dwa główne mechanizmy – nadprodukcję łez i zaburzenia odpływu. Nadprodukcja związana jest z reakcją oka na podrażnienie: suche powietrze, dym, wiatr, alergie, infekcje, ciało obce lub stany zapalne spojówek i rogówki. Inne przyczyny to zaburzenia powiek, wady anatomiczne, a także neurologiczne uszkodzenia unerwienia oka. Zaburzenia odpływu łez wynikają najczęściej z niedrożności kanalików łzowych – wrodzonej u dzieci lub nabytej w wyniku stanów zapalnych, urazów czy guzów. Objawy nadmiernego łzawienia to poczucie stale mokrego oka, zamglone widzenie, podrażnienie skóry wokół oczu, a nietypowe to nawracające zapalenia spojówek i jęczmienie. Diagnostyka obejmuje badanie okulistyczne, ocenę filmu łzowego, test drożności dróg łzowych i badania obrazowe. Rozpoznanie różnicowe obejmuje zespół suchego oka, alergiczne zapalenie spojówek, infekcje bakteryjne. Leczenie zależy od przyczyny – w przypadku podrażnień stosuje się krople nawilżające i przeciwzapalne, przy alergiach – leki przeciwhistaminowe. Przy infekcjach – antybiotyki w kroplach. Niedrożność dróg łzowych u dzieci leczy się masażem woreczka łzowego i kroplami antybiotykowymi, a jeśli problem się utrzymuje – zabiegiem sondowania. U dorosłych stosuje się zabiegi udrażniające, czasami chirurgiczne, takie jak dacryocystorhinostomia. Rehabilitacja po zabiegach polega na stosowaniu kropli i dbaniu o higienę oka. Profilaktyka obejmuje unikanie czynników drażniących, ochronę oczu w trudnych warunkach, regularne przerwy podczas pracy przy komputerze. Rokowanie przy nadmiernym łzawieniu jest bardzo dobre w przypadku leczenia przyczynowego, a większość pacjentów odzyskuje komfort widzenia. Pacjenci często pytają, czy łzawienie oznacza poważną chorobę – odpowiedź brzmi, że zwykle jest to objaw łagodny, ale utrzymujący się powinien być zawsze diagnozowany, aby wykluczyć poważniejsze przyczyny.
