Menopauza to naturalny etap w życiu każdej kobiety, który rozpoczyna się zwykle między 45. a 55. rokiem życia i oznacza ostatnią miesiączkę oraz zakończenie okresu płodności. Jest wynikiem stopniowego wygasania czynności jajników i spadku stężenia hormonów płciowych – estrogenu i progesteronu. Proces ten nie jest chorobą, lecz fizjologiczną zmianą, jednak wiąże się z licznymi objawami, które mogą znacząco obniżać jakość życia. Objawy menopauzy dzielą się na wczesne i późne. Do wczesnych należą uderzenia gorąca, nadmierne pocenie się, bezsenność, drażliwość, wahania nastroju i spadek libido. Późne objawy obejmują zmiany zanikowe w obrębie pochwy, bóle stawów, przyrost masy ciała, osteoporozę oraz zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Kobiety w tym okresie często skarżą się na suchość pochwy, trudności ze współżyciem i przewlekłe zmęczenie. Leczenie menopauzy opiera się na kilku filarach. Najbardziej znaną metodą jest hormonalna terapia zastępcza (HTZ), polegająca na podawaniu preparatów estrogenowo-progestagenowych, które łagodzą objawy i chronią przed osteoporozą. Niestety HTZ ma także swoje przeciwwskazania, w tym choroby zakrzepowe, nowotwory hormonozależne czy choroby wątroby, dlatego każda pacjentka powinna być indywidualnie kwalifikowana do tej terapii. Alternatywą są metody niefarmakologiczne, obejmujące zmianę stylu życia, aktywność fizyczną, zdrową dietę bogatą w wapń i witaminę D, a także preparaty fitoestrogenowe dostępne bez recepty. Coraz bardziej popularne stają się także terapie wspierające, takie jak joga, medytacja czy techniki relaksacyjne, które zmniejszają stres i poprawiają samopoczucie. Ważnym elementem jest dbanie o zdrowie psychiczne – pomocne mogą być grupy wsparcia, terapia psychologiczna czy rozmowy z innymi kobietami przechodzącymi przez ten etap życia. Pacjentki często pytają o rokowania – menopauza jest nieodwracalnym etapem, ale przy odpowiedniej opiece i stylu życia możliwe jest komfortowe funkcjonowanie bez większych ograniczeń. Regularne badania ginekologiczne, kontrola ciśnienia, poziomu cholesterolu i gęstości kości pozwalają na wczesne wykrywanie powikłań i szybką reakcję. Menopauza nie musi oznaczać pogorszenia jakości życia, wręcz przeciwnie – bywa początkiem nowego, świadomego etapu, w którym kobieta może zadbać o swoje zdrowie, rozwój i równowagę psychiczną.
