Miażdżyca kończyn dolnych to szczególna postać miażdżycy polegająca na odkładaniu się blaszek miażdżycowych w tętnicach zaopatrujących nogi, co prowadzi do niedokrwienia i upośledzenia funkcjonowania kończyn. Choroba rozwija się powoli, początkowo bezobjawowo, aż do momentu, gdy przepływ krwi staje się na tyle ograniczony, że pojawiają się dolegliwości bólowe. Typowym objawem jest chromanie przestankowe, czyli ból nóg pojawiający się podczas chodzenia i ustępujący po krótkim odpoczynku, co wynika z niedotlenienia mięśni. Z czasem dołączają trudności w gojeniu się ran, uczucie zimnych stóp, mrowienie oraz zmiany koloru skóry. W zaawansowanych stadiach może dojść do owrzodzeń i martwicy kończyn, co zagraża koniecznością amputacji. Czynniki ryzyka są takie same jak w miażdżycy ogólnoustrojowej – palenie tytoniu, wysoki poziom cholesterolu, cukrzyca, nadciśnienie i brak ruchu. Diagnostyka obejmuje badanie wskaźnika kostka-ramię, USG doppler, tomografię i rezonans naczyń. Leczenie polega na kompleksowej zmianie stylu życia, wprowadzeniu diety antymiażdżycowej, zaprzestaniu palenia i regularnym wysiłku fizycznym dostosowanym do możliwości chorego, co poprawia krążenie oboczne. Farmakoterapia obejmuje statyny, leki przeciwpłytkowe oraz leczenie nadciśnienia i cukrzycy. W poważniejszych przypadkach konieczne są zabiegi rewaskularyzacyjne – angioplastyka balonowa, wszczepienie stentów czy operacje by-passów. Pacjenci często pytają, czy można zatrzymać chorobę – odpowiedź brzmi tak, ale wymaga to kompleksowej współpracy z lekarzem, stosowania farmakoterapii i wytrwałości w zmianie nawyków. Profilaktyka obejmuje kontrolę czynników ryzyka, a także programy edukacyjne zachęcające do aktywności fizycznej, która jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi walki z rozwojem niedokrwienia. Nowoczesne badania naukowe obejmują terapie komórkowe i angiogenezę stymulowaną lekami, które mogą poprawić ukrwienie kończyn. Rokowanie zależy od momentu wykrycia choroby – im wcześniej wprowadzona zostanie terapia, tym większe szanse na uniknięcie powikłań takich jak amputacja czy niewydolność narządowa. Świadomość pacjentów i regularne badania kontrolne są kluczem do skutecznej walki z miażdżycą kończyn dolnych.
