Międzymózgowie to jedna z głównych części ludzkiego mózgu, położona pomiędzy półkulami kresomózgowia a śródmózgowiem, pełniąca kluczowe funkcje w zakresie integracji bodźców czuciowych, regulacji procesów autonomicznych oraz kontroli układu hormonalnego. W jego skład wchodzą takie struktury jak wzgórze, podwzgórze, nadwzgórze i niskowzgórze, a także szyszynka. Historia badań nad międzymózgowiem rozwijała się od czasów starożytnej anatomii, lecz dopiero rozwój neurofizjologii i badań obrazowych pozwolił zrozumieć pełną rolę tej części mózgu. Wzgórze działa jako centrum przekaźnikowe informacji czuciowych, kierując je do właściwych obszarów kory mózgowej, natomiast podwzgórze odpowiada za regulację układu endokrynnego, apetytu, pragnienia, temperatury ciała, cyklu snu i czuwania oraz reakcji emocjonalnych. Szyszynka wydziela melatoninę, hormon regulujący rytmy dobowe, a nadwzgórze i niskowzgórze pełnią role w integracji procesów ruchowych i czuciowych. Międzymózgowie pełni zatem kluczową rolę w utrzymaniu homeostazy organizmu. Urazy, guzy, udary czy choroby neurodegeneracyjne w tej okolicy mogą prowadzić do ciężkich zaburzeń neurologicznych, obejmujących problemy hormonalne, zaburzenia snu, otyłość, zaburzenia łaknienia, deregulację emocji czy deficyty czuciowe. Diagnostyka chorób międzymózgowia korzysta z badań obrazowych – rezonansu magnetycznego i tomografii komputerowej, a także badań hormonalnych pozwalających określić czynność podwzgórza i przysadki. Leczenie uzależnione jest od rodzaju patologii – w guzach stosuje się chirurgię neurochirurgiczną, radioterapię lub farmakoterapię, w zaburzeniach hormonalnych – leczenie substytucyjne i stabilizujące, w chorobach neurodegeneracyjnych – leczenie objawowe. Rehabilitacja obejmuje terapię neurologiczną, psychologiczną i endokrynologiczną, by jak najlepiej zachować funkcjonowanie chorego. Profilaktyka polega na dbaniu o zdrowy styl życia, unikaniu czynników ryzyka chorób naczyniowych i regularnych kontrolach zdrowotnych. Pacjenci często pytają, jakie objawy mogą sugerować nieprawidłowości w pracy międzymózgowia – są to nadmierna senność lub bezsenność, nagłe zmiany masy ciała, zaburzenia temperatury ciała czy objawy hormonalne. Nowoczesne badania kliniczne wskazują, że międzymózgowie odgrywa również ważną rolę w regulacji emocji i procesów motywacyjnych, co sprawia, że badania nad tym obszarem są kluczowe dla zrozumienia wielu zaburzeń psychicznych i somatycznych.
