Mięśniaki macicy – metody leczenia hormonalnego, embolizacji i laparoskopii

Mięśniaki macicy to łagodne guzy wywodzące się z tkanki mięśniowej macicy, które należą do najczęstszych nowotworów niezłośliwych u kobiet w wieku rozrodczym. Ich obecność znana była w medycynie już w starożytności, kiedy to notowano przypadki powiększeń macicy i towarzyszących im obfitych krwawień. Epidemiologicznie mięśniaki dotyczą nawet 30–40% kobiet w wieku między 35. a 50. rokiem życia. Czynniki ryzyka to wczesne dojrzewanie, późne macierzyństwo, brak ciąż, otyłość, nadciśnienie, a także predyspozycje genetyczne. Objawy kliniczne obejmują obfite krwawienia miesiączkowe, bóle w podbrzuszu, częstomocz, wzdęcia, uczucie ucisku na pęcherz i jelita, a także problemy z płodnością i nawracające poronienia. Diagnostyka mięśniaków opiera się na badaniach ginekologicznych, ultrasonografii przezpochwowej, histeroskopii i rezonansie magnetycznym. Rozpoznanie różnicowe obejmuje m.in. nowotwory złośliwe macicy czy torbiele jajników. Leczenie mięśniaków zależy od wielkości, lokalizacji, nasilenia objawów oraz planów pacjentki związanych z macierzyństwem. Leczenie hormonalne stosuje się w celu zmniejszenia objawów i obejmuje środki hamujące wydzielanie estrogenów i progesteronu, takie jak analogi GnRH, antykoncepcja hormonalna czy terapia selektywnymi modulatorami receptorów progesteronowych. Alternatywną metodą jest embolizacja tętnic macicznych, polegająca na zamknięciu naczyń krwionośnych odżywiających mięśniaka, co prowadzi do jego zmniejszenia. Zabieg ten jest mało inwazyjny i pozwala uniknąć klasycznej operacji, jednocześnie umożliwiając kobietom zachowanie macicy. Laparoskopia to kolejna skuteczna metoda polegająca na usunięciu mięśniaków przez niewielkie nacięcia, co znacznie skraca czas rekonwalescencji, zmniejsza ból pooperacyjny i ogranicza ryzyko powikłań. Rehabilitacja po leczeniu obejmuje odpoczynek, fizjoterapię, kontrolę ginekologiczną oraz wsparcie psychologiczne w przypadku problemów z płodnością. Profilaktyka pierwotna mięśniaków nie jest jednoznacznie określona, jednak wskazuje się na korzyści z utrzymywania prawidłowej masy ciała, zdrowej diety i unikania nadmiaru estrogenów egzogennych. Rokowanie w przypadku mięśniaków jest dobre, ponieważ zmiany te są niezłośliwe, choć mogą nawracać. Nowe badania koncentrują się na zastosowaniu innowacyjnych leków hormonalnych, immunoterapii oraz nowych technik chirurgicznych pozwalających na jeszcze mniej inwazyjne usuwanie zmian.