Nerw łokciowy to jeden z głównych nerwów kończyny górnej, odpowiadający za unerwienie mięśni ręki oraz częściowo przedramienia, a także za czucie w rejonie dłoni obejmującym mały palec i połowę palca serdecznego. Jego przebieg rozpoczyna się w splotach ramiennych, przechodzi przez bruzdę nerwu łokciowego w okolicach nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej, co czyni go szczególnie narażonym na ucisk i urazy, a następnie kieruje się w dół do przedramienia i dłoni. Uszkodzenie nerwu łokciowego może mieć charakter mechaniczny, pourazowy, zwyrodnieniowy albo związany z uciskiem w kanale nerwu łokciowego na poziomie łokcia. Typowe objawy obejmują mrowienie i drętwienie w obrębie palca małego i serdecznego, osłabienie mięśni dłoni, trudność w precyzyjnych ruchach oraz charakterystyczny objaw „ręki szponiastej”, gdy pacjent nie potrafi w pełni wyprostować palców. Diagnostyka obejmuje badania neurologiczne, testy przewodnictwa nerwowego i elektromiografię, a także obrazowanie przy podejrzeniu zmian uciskowych. Rozpoznanie różnicowe powinno uwzględniać zespół cieśni nadgarstka, radikulopatie szyjne i inne neuropatie obwodowe. Leczenie zależy od stopnia uszkodzenia – od odpoczynku, farmakoterapii przeciwzapalnej i fizjoterapii po zabiegi chirurgiczne uwalniające nerw. Niefarmakologiczne postępowanie obejmuje ćwiczenia odbarczające polegające na delikatnych rozciągnięciach, ćwiczeniach ślizgowych nerwu oraz wzmacnianiu mięśni dłoni i przedramienia. Pacjenci często pytają, jak dbać o nerw w codziennym życiu – warto unikać długotrwałego opierania łokci o twarde powierzchnie, regularnie rozciągać ręce oraz wykonywać przerwy podczas pracy przy komputerze. Rokowanie przy wcześnie rozpoznanym uszkodzeniu jest dobre, a odpowiednia rehabilitacja pozwala na powrót do codziennej sprawności. Profilaktyka obejmuje ergonomię pracy, ochronę stawów i unikanie powtarzalnych przeciążeń. Praktyczne wskazówki to wykonywanie prostych ćwiczeń mobilizacyjnych, stosowanie opasek odciążających łokieć i konsultacja z neurologiem lub ortopedą przy utrzymujących się objawach.
