Nerw sromowy pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu układu moczowo-płciowego, odpowiadając za czucie w okolicach narządów płciowych, odbytu i części krocza, a także za unerwienie mięśni kontrolujących czynność zwieraczy odbytu i cewki moczowej. Jego przebieg rozpoczyna się w splotach krzyżowych, następnie biegnie przez otwór kulszowy i kanał sromowy, gdzie jest szczególnie podatny na ucisk lub uszkodzenia. Neuralgia nerwu sromowego to schorzenie charakteryzujące się przewlekłym bólem w obrębie miednicy, nasilającym się przy siedzeniu, niekiedy promieniującym do odbytu czy narządów płciowych. Przyczyny mogą obejmować urazy mechaniczne, zabiegi chirurgiczne, porody, choroby zwyrodnieniowe lub nadmierne napięcie mięśni dna miednicy. Objawy, które pacjenci zgłaszają najczęściej, to pieczenie, kłucie, świąd, uczucie ciała obcego w odbycie oraz problemy z oddawaniem moczu czy współżyciem. Diagnostyka neuralgii sromowej obejmuje dokładny wywiad, badania neurologiczne, obrazowe (rezonans) oraz testy blokad nerwowych, które mają znaczenie zarówno diagnostyczne, jak i terapeutyczne. Rozpoznanie różnicowe musi uwzględniać inne przyczyny bólu miednicy, takie jak zapalenia narządów, endometrioza, nowotwory czy zespół jelita drażliwego. Leczenie farmakologiczne obejmuje stosowanie leków przeciwbólowych, przeciwpadaczkowych, trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, a w zaawansowanych przypadkach blokady nerwowe lub neuromodulację. Równolegle stosuje się rehabilitację mięśni dna miednicy, fizjoterapię uroginekologiczną, techniki relaksacyjne i psychoterapię. Niefarmakologiczne działania to unikanie długotrwałego siedzenia, stosowanie poduszek odciążających i zmiana aktywności fizycznej na mniej obciążającą. Rokowanie jest różne – u części pacjentów poprawa następuje po odpowiedniej kombinacji terapii, inni wymagają wieloletniego leczenia. W profilaktyce istotne są ostrożne techniki podczas porodu, unikanie urazów miednicy i zdrowy styl życia. Praktyczne wskazówki dla pacjentów obejmują regularne ćwiczenia wzmacniające i rozluźniające mięśnie dna miednicy, konsultacje u specjalistów uroginekologii i neurologii oraz stosowanie ergonomicznych podpórek podczas siedzenia.
