Nowotwory mózgu u dzieci to druga najczęstsza grupa nowotworów wieku dziecięcego zaraz po białaczkach i jednocześnie jedne z najpoważniejszych chorób onkologicznych, które mogą istotnie wpływać na rozwój, funkcjonowanie i jakość życia młodych pacjentów. Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego u dzieci różnią się od nowotworów mózgu występujących u dorosłych, zarówno pod względem rodzaju, lokalizacji, jak i dynamiki wzrostu. Najczęściej diagnozowane w tej grupie wiekowej to guz rdzenia kręgowego, gwiaździaki, medulloblastoma, ependymoma czy guzy pnia mózgu. Dokładne przyczyny rozwoju nowotworów mózgu u dzieci nie są do końca poznane, jednak znaczącą rolę odgrywają predyspozycje genetyczne, zespoły uwarunkowane mutacjami jak zespół Li-Fraumeni czy nerwiakowłókniakowatość, a także wpływy środowiskowe. Objawy choroby są zróżnicowane i często niespecyficzne, co utrudnia wczesne rozpoznanie. Mogą obejmować bóle głowy nasilające się rano, wymioty, problemy z równowagą, zaburzenia wzroku i słuchu, napady drgawkowe, spadek koncentracji, a także zmiany w zachowaniu i opóźnienia w rozwoju. W przypadku guzów pnia mózgu mogą wystąpić porażenia nerwów czaszkowych i trudności w połykaniu czy oddychaniu. Diagnostyka opiera się na badaniach neurologicznych i obrazowych, w tym rezonansie magnetycznym i tomografii komputerowej, które pozwalają lokalizować guz. Konieczna bywa również biopsja dla uzyskania materiału histopatologicznego określającego rodzaj nowotworu. Leczenie uzależnione jest od lokalizacji i typu guza. Metodą podstawową jest zabieg neurochirurgiczny mający na celu całkowite lub częściowe usunięcie zmiany. W wielu przypadkach konieczna jest radioterapia i chemioterapia dostosowana do wieku i rodzaju nowotworu. W przypadku guzów złośliwych stosuje się leczenie skojarzone, które obejmuje operację, radioterapię i chemioterapię, a w wybranych sytuacjach także nowoczesne leczenie celowane i immunoterapię. Rehabilitacja neurologiczna, psychologiczna i logopedyczna odgrywa istotną rolę w powrocie dziecka do funkcjonowania po leczeniu. Rokowanie zależy od rodzaju guza, jego lokalizacji oraz stopnia zaawansowania – w przypadku guzów łagodnych możliwe jest całkowite wyleczenie, jednak w agresywnych postaciach przeżycia są nadal ograniczone. Pacjenci i rodzice często pytają, czy nowotwory mózgu u dzieci można skutecznie wyleczyć – odpowiedź brzmi, że dzięki postępom medycyny coraz więcej dzieci uzyskuje wieloletnią remisję, a niektóre całkowite wyleczenie. Nowe badania nad terapiami genowymi i immunologicznymi dają nadzieję na jeszcze skuteczniejsze i mniej obciążające leczenie.
