Anemia, czyli niedokrwistość, to stan chorobowy charakteryzujący się obniżeniem liczby czerwonych krwinek lub stężenia hemoglobiny we krwi, co skutkuje gorszym transportem tlenu do tkanek organizmu. Znana od starożytności, często była opisywana jako „osłabienie krwi”. Wyróżnia się wiele rodzajów niedokrwistości, m.in. z niedoboru żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego, hemolityczną oraz aplastyczną. Do najczęstszych czynników ryzyka należą nieprawidłowa dieta uboga w żelazo, krwawienia z przewodu pokarmowego, obfite miesiączki, choroby przewlekłe i zaburzenia wchłaniania. Objawy anemii różnią się natężeniem, ale najczęstsze sygnały ostrzegawcze to przewlekłe zmęczenie, osłabienie, bladość skóry i błon śluzowych, zawroty głowy, duszność przy wysiłku, bóle głowy, kołatania serca, łamliwość włosów i paznokci oraz utrata koncentracji. Nietypowe objawy mogą obejmować zajady w kącikach ust, puchnięcie języka czy spaczone łaknienie. Diagnostyka niedokrwistości opiera się na badaniu morfologicznym krwi, ocenie wskaźników MCV, MCH, ferrytyny, poziomu B12 i kwasu foliowego oraz badaniach w kierunku chorób przewodu pokarmowego. Różnicowanie jest konieczne, ponieważ objawy anemii mogą przypominać depresję, zespół przewlekłego zmęczenia czy choroby serca. Leczenie zależy od przyczyny – w niedoborze żelaza stosuje się preparaty żelaza, w anemii megaloblastycznej suplementuje się witaminę B12 lub kwas foliowy, w hemolitycznej i aplastycznej konieczne są bardziej specjalistyczne terapie, a czasem przeszczepienie szpiku kostnego. Dodatkowo stosuje się zmiany w diecie polegające na zwiększeniu podaży produktów bogatych w żelazo, takich jak mięso, rośliny strączkowe, zielone warzywa liściaste. Rokowanie przy właściwym leczeniu jest korzystne, jednak nieleczona anemia może prowadzić do powikłań w pracy serca, osłabienia odporności i problemów neurologicznych. Pacjenci często pytają, czy anemia może być skutkiem stresu – stres nie powoduje anemii, ale może nasilać objawy zmęczenia i osłabienia. Profilaktyka obejmuje regularne badania kontrolne, zwłaszcza u osób z grup ryzyka, prawidłową dietę oraz szybkie reagowanie na objawy wskazujące na niedobór składników odżywczych.
