Autyzm dziecięcy to zaburzenie neurorozwojowe, które objawia się już od wczesnych lat życia i wpływa na zdolność dziecka do komunikowania się, tworzenia relacji społecznych oraz reagowania na bodźce z otoczenia. Choć objawy autyzmu mogą różnić się znacznie między poszczególnymi dziećmi, istnieje grupa charakterystycznych sygnałów ostrzegawczych, które rodzice i opiekunowie powinni zauważyć na wczesnym etapie. Do najczęstszych należą brak kontaktu wzrokowego, opóźniony rozwój mowy, powtarzające się schematyczne ruchy rąk, niechęć do przytulania i trudności w nawiązywaniu interakcji społecznych. W wieku niemowlęcym może być zauważalny brak gaworzenia, ograniczona reakcja na imię czy niewielkie zainteresowanie otoczeniem. Dzieci z autyzmem często wykazują ogromne przywiązanie do rutyny i reagują silnym stresem na zmiany. Charakterystyczne bywa także koncentrowanie uwagi na szczegółach, powtarzanie tych samych czynności czy preferowanie samotnej zabawy. Wczesne rozpoznanie ma kluczowe znaczenie, ponieważ im wcześniej zostanie wdrożona terapia, tym większe szanse na poprawę funkcjonowania dziecka w przyszłości. Do narzędzi diagnostycznych należą testy rozwojowe, obserwacja zachowania, badania psychologiczne i konsultacje z neurologiem dziecięcym. W rozpoznaniu różnicowym bierze się pod uwagę opóźnienia rozwoju językowego, słuchowego, a także inne zaburzenia neurorozwojowe. Terapia autyzmu obejmuje różne metody, w tym terapię behawioralną, logopedyczną, integrację sensoryczną czy wsparcie psychologiczne całej rodziny. Prognoza zależy od stopnia nasilenia objawów i szybkości podjęcia terapii, ale wiele dzieci dzięki odpowiedniemu wsparciu może nauczyć się lepiej funkcjonować społecznie i edukacyjnie. Profilaktyka pierwotna jest ograniczona, ponieważ przyczyny autyzmu nie są jednoznacznie ustalone, jednak istnieją rekomendacje dotyczące dbania o zdrowy tryb życia w ciąży i unikania czynników ryzyka środowiskowego. Wsparcie rodziny, rozumienie potrzeb dziecka i systematyczne uczestnictwo w terapii to najważniejsze elementy poprawy jakości życia małego pacjenta. Nowoczesne badania skupiają się na roli genetyki, mikrobiomu jelitowego i nowych metod wspomagania terapii, w tym nowoczesnych technologii komunikacyjnych, które pomagają dzieciom rozwijać umiejętności społeczne i językowe.
