Operacja wymiany stawu dłoni, znana również jako alloplastyka stawu ręki, to procedura chirurgiczna stosowana w celu poprawy funkcji dłoni i złagodzenia bólu u pacjentów cierpiących na zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe, reumatoidalne lub pourazowe. Choć zabiegi wymiany stawów kojarzą się głównie z biodrem czy kolanem, nowoczesna ortopedia i chirurgia ręki od lat rozwijają również skuteczne rozwiązania w zakresie leczenia małych stawów dłoni. Wskazaniem do zabiegu są głównie choroby zwyrodnieniowe prowadzące do nieodwracalnego zniszczenia powierzchni stawowych, zaawansowane postacie reumatoidalnego zapalenia stawów, a także poważne urazy mechaniczne powodujące utratę funkcji stawu. Czynniki ryzyka predysponujące do takich zmian obejmują przewlekłe przeciążenia ręki, genetyczne skłonności do chorób reumatycznych, przebyte złamania i infekcje stawowe. Objawy wymagające leczenia operacyjnego to silny, przewlekły ból nieustępujący po leczeniu zachowawczym, sztywność dłoni, ograniczenie ruchomości i deformacje stawów uniemożliwiające wykonywanie codziennych czynności. Przebieg operacji polega na usunięciu zniszczonych powierzchni stawowych i zastąpieniu ich implantem wykonanym z silikonu, metalu lub tworzyw sztucznych biokompatybilnych z organizmem. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym przewodowym lub ogólnym, a czas trwania operacji wynosi zwykle od 1 do 2 godzin. Po zabiegu pacjent ma założoną szynę lub opatrunek unieruchamiający, a w dalszej kolejności rozpoczyna intensywną rehabilitację. Powikłania mogą obejmować infekcję, obluzowanie implantu, uszkodzenie nerwów lub tkanek miękkich, jednak dzięki doświadczeniu chirurgów są one stosunkowo rzadkie. Rehabilitacja po operacji wymiany stawu dłoni jest niezwykle istotna i obejmuje fizjoterapię, ćwiczenia poprawiające zakres ruchomości, wzmacnianie mięśni ręki oraz terapię czynnościową pozwalającą na odzyskanie sprawności w codziennym życiu. Rokowanie zależy od wieku pacjenta, przyczyny operacji i zaangażowania w rehabilitację – większość pacjentów odzyskuje znaczną poprawę sprawności i zmniejszenie bólu. Profilaktyka wtórna polega na dalszej ochronie dłoni przed przeciążeniami i systematycznych kontrolach ortopedycznych. Pacjenci często pytają, czy sztuczny staw w dłoni działa jak naturalny – w większości przypadków funkcja zostaje znacząco poprawiona, choć pełna naturalna ruchomość rzadko jest możliwa do uzyskania. Nowoczesne implanty są jednak coraz bardziej precyzyjne i pozwalają na długotrwałe efekty, a odpowiednio przeprowadzona terapia pooperacyjna jest kluczem do sukcesu.
