Padaczka lekooporna to stan chorobowy, w którym pomimo stosowania co najmniej dwóch odpowiednio dobranych leków przeciwpadaczkowych we właściwych dawkach napady padaczkowe utrzymują się lub nawracają. Definicja podkreśla, że brak skuteczności leczenia farmakologicznego wymaga wdrożenia innych metod terapeutycznych. Epidemiologia wskazuje, że od 20 do 30 procent pacjentów z padaczką doświadcza oporności na leczenie, co istotnie pogarsza jakość życia i zwiększa ryzyko powikłań. Przyczyny lekooporności są złożone i obejmują zmiany strukturalne w mózgu, genetyczne predyspozycje, a także mechanizmy farmakokinetyczne i farmakodynamiczne. Czynniki ryzyka to długie opóźnienie diagnostyczne, ciężkie postacie padaczki, uszkodzenie mózgu po urazach, stanach zapalnych lub guzach. Typowe objawy padaczki lekoopornej to napady różnego typu (toniczno-kloniczne, częściowe, nieświadomość), które nie ustępują mimo leczenia, a także pogorszenie funkcji poznawczych i psychospołecznych pacjenta. Przebieg jest przewlekły, często z nasilającymi się napadami oraz ryzykiem nagłego zgonu padaczkowego. Diagnostyka polega na szczegółowym wywiadzie oraz badaniach EEG, neuroobrazowaniu (MRI, CT), a także badaniach genetycznych i funkcjonalnych. Rozpoznanie różnicowe wyklucza inne napadowe stany neurologiczne czy psychiatryczne. Leczenie obejmuje poza zmianą i optymalizacją leków przeciwpadaczkowych, także metody niefarmakologiczne: neuromodulację (stymulacja nerwu błędnego), dietoterapię ketogenną, a w wybranych przypadkach zabiegi neurochirurgiczne polegające na resekcji zmian mózgowych. Rehabilitacja obejmuje wsparcie neuropsychologiczne, terapię zajęciową oraz edukację pacjenta i rodziny. Profilaktyka wtórna to regularne monitorowanie leczenia i unikanie czynników wyzwalających napady. Rokowanie bywa niepewne, ale nowoczesne metody mogą znacząco poprawić kontrolę napadów i jakość życia chorych. Profilaktyka pierwotna opiera się na wczesnym rozpoznaniu i leczeniu pierwotnych przyczyn padaczki. Praktyczne wskazówki dla pacjentów obejmują systematyczne przyjmowanie leków, unikanie czynników wyzwalających, kontrolę stanu zdrowia i zgłaszanie nowych objawów. Nowe terapie i badania kliniczne rozwijają innowacyjne leki i technologie neuromodulacji, które dają nadzieję na poprawę wyników leczenia u pacjentów z padaczką lekooporną.
