Paznokcie są nie tylko elementem estetycznym, ale przede wszystkim ważnym wskaźnikiem stanu zdrowia organizmu, a ich wygląd może wiele powiedzieć o obecności chorób układowych, niedoborów czy zaburzeń metabolicznych. Zmiany w kształcie, kolorze i strukturze paznokci często są jednym z pierwszych sygnałów ostrzegawczych. Historia medycyny pokazuje, że już w czasach starożytnych lekarze zwracali uwagę na kondycję paznokci podczas diagnozowania chorób. Przyczyny nieprawidłowości mogą być różnorodne – od drobnych infekcji grzybiczych po poważne schorzenia takie jak choroby serca, płuc, wątroby czy tarczycy. Typowe objawy problemów z paznokciami to ich kruchość, łamliwość, odbarwienia, prążki, rowki lub deformacje płytki. Przykładowo żółte paznokcie mogą wskazywać na infekcję grzybiczą, ale też na problemy z układem oddechowym, bladość może świadczyć o anemii, a sinawy kolor o niedotlenieniu. Tzw. paznokcie łyżeczkowate bywały opisywane jako objaw niedoboru żelaza, a paznokcie pałeczkowate mogą wskazywać na choroby płuc lub wady serca. Diagnostyka obejmuje obserwację paznokci, szczegółowy wywiad medyczny, a także dodatkowe badania krwi i obrazowe, by potwierdzić choroby ogólnoustrojowe. Leczenie uzależnione jest od przyczyny – w przypadku infekcji stosuje się maści i leki przeciwgrzybicze, a w przypadku niedoborów suplementację witamin i minerałów. Profilaktyka polega na utrzymaniu higieny dłoni, unikaniu nadmiernych urazów mechanicznych, prawidłowej diecie bogatej w białko, żelazo, cynk i witaminy z grupy B. Pacjenci często pytają, jak odróżnić zmiany kosmetyczne od poważnych chorób – odpowiedź wymaga konsultacji specjalistycznej, a każdy nagły lub przewlekły problem powinien być zgłaszany lekarzowi. Rokowania zależą od podłoża zmian – infekcyjne łatwo wyleczyć, natomiast te związane z chorobami przewlekłymi wymagają długotrwałego leczenia. W ostatnich latach coraz większą rolę w diagnozowaniu odgrywa także dermatoskopia i badania laboratoryjne płytki paznokciowej. Świadomość pacjentów dotycząca znaczenia kondycji paznokci pomaga w szybkim wykrywaniu chorób i skuteczniejszej terapii.
