Perlak to poważna przewlekła choroba ucha środkowego polegająca na nieprawidłowym rogowaceniu nabłonka i gromadzeniu się mas perłowych w jamie bębenkowej, co prowadzi do destrukcji otaczających struktur kostnych i poważnych powikłań zdrowotnych. Choroba ta znana jest medycynie od XIX wieku, a pomimo postępu w diagnostyce i leczeniu nadal stanowi istotny problem kliniczny. Przyczyną perlaka jest upośledzenie drożności trąbki słuchowej, przewlekłe zapalenie ucha środkowego lub uraz mechaniczny powodujący wciągnięcie błony bębenkowej i tworzenie kieszeni retrakcyjnych. Objawy pojawiają się stopniowo i obejmują przewlekły wyciek z ucha, osłabienie słuchu, uczucie ucisku i bóle głowy, a w zaawansowanych przypadkach zawroty głowy oraz porażenia nerwu twarzowego. Nieleczony perlak prowadzi do poważnych powikłań jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropień mózgu czy sepsa. Diagnostyka opiera się na badaniu otoskopowym, tomografii komputerowej kości skroniowych oraz badaniach audiometrycznych. Różnicowanie obejmuje inne schorzenia ucha jak polipy, guzy czy prozaiczne infekcje przewlekłe. Jedyną skuteczną metodą leczenia perlaka jest zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu zmian chorobowych i rekonstrukcji ucha, często z użyciem mikroskopu i technik endoskopowych. Pacjenci pytają, czy istnieją farmakologiczne metody leczenia – niestety nie, gdyż leki jedynie łagodzą stany zapalne, ale nie usuwają przyczyny, jaką jest patologiczny rozrost nabłonka. Rehabilitacja pooperacyjna obejmuje kontrole laryngologiczne, monitorowanie słuchu i czasami stosowanie aparatów słuchowych, jeśli doszło do nieodwracalnych uszkodzeń. Profilaktyka polega na odpowiednim leczeniu infekcji ucha, unikanie przewlekłego niedrożnienia nosa i zatok, a także regularnych wizytach otolaryngologicznych. Rokowania są dobre jeśli choroba zostanie wykryta na wczesnym etapie, a zabieg chirurgiczny przeprowadzony prawidłowo. Nowoczesne techniki operacyjne pozwalają na mniejsze ryzyko nawrotów i lepsze zachowanie funkcji słuchowych, jednak nadal wymagają stałej kontroli medycznej.
