Pigułka gwałtu to potoczne określenie substancji psychoaktywnych podawanych ofierze w sposób nieświadomy, najczęściej w napojach, w celu obezwładnienia, zniesienia świadomości i pamięci oraz dokonania przestępstwa seksualnego. Najczęściej stosowanymi substancjami są GHB, ketamina oraz flunitrazepam, należące do grupy depresantów ośrodkowego układu nerwowego. Historia pigułki gwałtu sięga lat 90., kiedy zaczęły pojawiać się doniesienia o wykorzystaniu leków uspokajających i nasennych w klubach i na imprezach w celu ułatwienia napaści. Przyczyny sięgania po te substancje przez sprawców związane są z łatwością ukrycia środka – są bezbarwne, bezwonne, a w niewielkich ilościach praktycznie niewyczuwalne w smaku. Objawy po podaniu pigułki gwałtu pojawiają się szybko i obejmują zawroty głowy, senność, dezorientację, trudności w mówieniu i chodzeniu, spowolnienie reakcji, a w większych dawkach – utratę przytomności i amnezję. Często ofiara nie pamięta zdarzeń, które miały miejsce pod wpływem substancji. Diagnostyka jest trudna, ponieważ metabolizm tych środków jest bardzo szybki – GHB znika z organizmu w ciągu 6-12 godzin. Dlatego przy podejrzeniu konieczne jest jak najszybsze zgłoszenie się do szpitala i wykonanie badań toksykologicznych krwi i moczu. Rozpoznanie różnicowe obejmuje zatrucia alkoholem, środkami uspokajającymi czy inne przyczyny utraty przytomności. Leczenie dotyczy głównie podtrzymywania czynności życiowych i ochrony ofiary przed dalszymi konsekwencjami. Rehabilitacja obejmuje opiekę psychologiczną, terapię traumy i wsparcie prawne. Profilaktyka polega na zachowaniu ostrożności – nieprzyjmowaniu napojów od nieznajomych, pilnowaniu własnych drinków, unikaniu pozostawiania szklanki bez nadzoru, a także towarzyszeniu w grupie podczas imprez. Profilaktyka wtórna to edukacja społeczna, szybkie reagowanie w sytuacjach podejrzenia podania środków i dostęp do pomocy medycznej. Rokowanie dla ofiar zależy od szybkiej diagnozy, wsparcia emocjonalnego i prawnego. Pacjentki najczęściej pytają, jak rozpoznać, że zostały odurzone – charakterystyczna jest nagła utrata kontroli nad własnym ciałem i niepamięć. Pigułka gwałtu jest realnym zagrożeniem i świadomość istnienia takich substancji oraz znajomość zasad bezpieczeństwa mogą uchronić przed dramatycznymi konsekwencjami.
