Plamienie zamiast okresu to objaw, który może być mylący i budzić u kobiet wiele obaw. Zdarza się, że zamiast spodziewanej menstruacji pojawia się jedynie skąpe krwawienie lub brunatne upławy, którym czasami towarzyszą bóle podbrzusza. Przyczyną może być zarówno wczesna ciąża, cykl bezowulacyjny, zaburzenia hormonalne jak i poważniejsze problemy zdrowotne. W przypadku ciąży plamienie związane jest często z procesem implantacji zarodka, a niekiedy bywa sygnałem zagrażającego poronienia lub ciąży pozamacicznej, dlatego nie można go lekceważyć. Innymi przyczynami mogą być choroby endokrynologiczne jak niedoczynność tarczycy, hiperprolaktynemia, a także choroby ginekologiczne – torbiele, mięśniaki czy endometrioza. Plamienia zamiast okresu mogą też pojawić się u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną lub występować w okresie okołomenopauzalnym. Diagnostyka obejmuje wywiad, badanie ginekologiczne, USG, testy ciążowe, hormonalne i czasem badania obrazowe. Rozpoznanie różnicowe jest istotne, ponieważ objaw ten może naśladować zarówno wczesną ciążę jak i choroby nowotworowe układu rozrodczego. Leczenie zależy od ustalonej przyczyny: w ciąży postępowanie różni się w zależności od sytuacji klinicznej, w zaburzeniach hormonalnych stosuje się leki regulujące gospodarkę hormonalną, w stanach zapalnych konieczna jest terapia antybiotykowa. W niektórych przypadkach konieczna jest interwencja chirurgiczna lub leczenie specjalistyczne. Rokowanie zależy od przyczyny, ale im szybciej zostanie wdrożone właściwe postępowanie, tym większe szanse na pełny powrót do zdrowia i uniknięcie powikłań. Pacjentki powinny pamiętać, aby każdorazowo zgłaszać lekarzowi nietypowe objawy i nie lekceważyć plamień, szczególnie jeśli występują regularnie lub towarzyszą im inne dolegliwości jak ból podbrzusza, gorączka czy osłabienie. Profilaktyka polega na regularnych kontrolach ginekologicznych, wykonywaniu badań profilaktycznych oraz świadomości dotyczącej własnego cyklu menstruacyjnego. Nowoczesna medycyna nadal prowadzi badania nad rolą czynników genetycznych i immunologicznych w powstawaniu zaburzeń cyklu, co daje nadzieję na jeszcze skuteczniejsze terapie w przyszłości.
