Protezy cewkowe, określane również jako stenty cewkowe, to nowoczesne rozwiązania stosowane w leczeniu zwężeń i niedrożności cewki moczowej, które mogą być związane z chorobami prostaty, urazami, powikłaniami zabiegów chirurgicznych czy schorzeniami nowotworowymi. Historia ich stosowania sięga lat 80. XX wieku, kiedy zaczęto używać pierwszych endoprotez cewkowych, a rozwój technologii w medycynie pozwolił na powstanie materiałów biokompatybilnych, które minimalizują ryzyko powikłań. Przyczyny konieczności zastosowania protez cewkowych obejmują głównie przerost prostaty, blizny powstałe po infekcjach, urazach czy operacjach, a także wrodzone wady anatomiczne i nowotwory uciskające na cewkę. Objawy typowe dla zwężeń to trudności w oddawaniu moczu, osłabienie strumienia, uczucie zalegania moczu, ból czy częste infekcje układu moczowego. Diagnostyka obejmuje urografię, cystoskopię, USG układu moczowego oraz urodynamikę, która ocenia przepływ moczu. Różnicowanie należy przeprowadzić z infekcjami, kamicą dróg moczowych czy chorobami neurologicznymi wpływającymi na opróżnianie pęcherza. Leczenie protezami cewkowymi polega na umieszczeniu stentu wewnątrz cewki, co zapewnia jej drożność i poprawia komfort oddawania moczu. Zabieg wykonywany jest endoskopowo i zazwyczaj mało inwazyjny. Możliwe powikłania to krwiomocz, nawracające infekcje czy migracja stentu, dlatego pacjenci wymagają regularnych kontroli urologicznych. Skuteczność metody zależy od rodzaju schorzenia – w łagodnym przeroście prostaty i zwężeniach pourazowych wyniki są bardzo dobre, natomiast w chorobach nowotworowych protezy często stosowane są jako leczenie paliatywne dla poprawy jakości życia. Rehabilitacja po zabiegu obejmuje stosowanie leków przeciwzapalnych, monitorowanie objawów infekcji oraz dbanie o higienę układu moczowego. Profilaktyka pierwotna jest trudna do określenia, gdyż wiele przypadków zwężeń ma charakter wtórny lub pourazowy, natomiast wtórna polega na ścisłym monitorowaniu chorych po przebytych zabiegach urologicznych. Rokowanie po zastosowaniu protez cewkowych zależy od jednostki chorobowej, jednak zazwyczaj poprawia się znacząco komfort życia pacjentów, eliminując ból i trudności w mikcji. Pacjenci często pytają o trwałość protez – współczesne stenty mogą funkcjonować kilka lat, jednak czasem wymagają wymiany lub usunięcia. W badaniach klinicznych testowane są nowoczesne materiały i powłoki ograniczające ryzyko infekcji, co może jeszcze zwiększyć skuteczność metody w przyszłości.
