Psychologia koloru to dziedzina badań zajmująca się wpływem barw na emocje, zachowanie i samopoczucie człowieka, która ma swoje korzenie w pracach Goethego, a później została rozwinięta w XX wieku przez psychologów zajmujących się percepcją i marketingiem. Barwy od wieków odgrywały ważną rolę w kulturze, sztuce i symbolice, a dziś są świadomie wykorzystywane w psychoterapii, projektowaniu wnętrz, medycynie alternatywnej czy reklamie. Psychologia koloru zakłada, że każda barwa wywołuje określone reakcje emocjonalne i może wpływać na procesy fizjologiczne organizmu. Czynniki ryzyka nadwrażliwości na barwy wiążą się z zaburzeniami sensorycznymi, problemami ze spektrum autyzmu, migrenami czy zaburzeniami lękowymi, gdzie intensywne bodźce kolorystyczne mogą pogłębiać objawy. Typowe reakcje na barwy obejmują zwiększone poczucie spokoju przy zieleni, energii przy kolorze czerwonym, kreatywności przy żółci oraz stabilności przy odcieniach niebieskiego. Nietypowe objawy mogą przejawiać się w postaci awersji do określonych kolorów, wywoływania niepokoju czy nawet dolegliwości bólowych w kontakcie z pewnymi barwami. Psychologia koloru znajduje zastosowanie w arteterapii, chromoterapii, a także w marketingu i projektowaniu przestrzeni, jednak jej skuteczność w medycynie klinicznej bywa kontrowersyjna i wymaga dalszych badań. Diagnostyka w tej dziedzinie polega na analizie preferencji kolorystycznych pacjenta, ocenie jego reakcji emocjonalnych i łączeniu ich z występowaniem problemów psychicznych lub somatycznych. Leczenie niefarmakologiczne z wykorzystaniem barw obejmuje stosowanie kolorów w otoczeniu pacjenta, terapię światłem i sztuką, a także indywidualne dopasowanie przestrzeni. Farmakoterapia w tym kontekście nie jest stosowana, ale koloroterapia może współistnieć z innymi formami leczenia jako wsparcie emocjonalne. Rehabilitacja psychiczna z udziałem kolorów polega na wprowadzaniu stymulujących barw do codziennego życia pacjenta w celu wzmacniania pozytywnych emocji i redukcji napięcia. Rokowanie jest dobre, jeśli barwy wykorzystywane są świadomie i dostosowane do potrzeb psychicznych danej osoby. Profilaktyka pierwotna polega na edukacji w zakresie znaczenia otoczenia i jego kolorystyki dla zdrowia psychicznego i fizycznego oraz świadomym doborze barw w przestrzeniach domowych, w pracy i w miejscu nauki. Współczesne badania kliniczne sprawdzają skuteczność terapii światłem w leczeniu depresji sezonowej czy bezsenności oraz badają różnice indywidualne w odbiorze barw między kulturami. Praktyczne wskazówki dla pacjentów i ich bliskich obejmują korzystanie z kolorów w sposób wspierający samopoczucie, unikanie nadmiaru drażniących bodźców wizualnych oraz eksperymentowanie z barwami jako elementu codziennej profilaktyki psychicznej.
