Rhinophyma to przewlekłe schorzenie skóry twarzy związane z chorobą trądziku różowatego, które charakteryzuje się rozrostem gruczołów łojowych i tkanki łącznej nosa, prowadząc do jego zniekształcenia i przerostu. Schorzenie to jest stosunkowo rzadkie, ale bardzo widoczne i stygmatyzujące, szczególnie u mężczyzn po 50. roku życia. Historia medyczna wskazuje, że przez wiele lat rhinophyma była błędnie kojarzona z nadużywaniem alkoholu, co dodatkowo potęgowało stygmatyzację pacjentów, choć obecnie wiadomo, że jest to fałszywe przekonanie. Etiologia rhinophymy nie jest do końca poznana, ale najczęściej mówi się o udziale czynników genetycznych, hormonalnych, immunologicznych oraz przewlekłego procesu zapalnego towarzyszącego trądzikowi różowatemu. Do czynników ryzyka należą jasna karnacja, ekspozycja na słońce, częste spożywanie alkoholu, gorących napojów i ostrych potraw oraz współistniejące choroby skóry. Objawy początkowe obejmują zaczerwienienie nosa, teleangiektazje i nasilony łojotok, a w miarę progresji dochodzi do nieregularnych zgrubień, guzowatych narośli i zdeformowania kształtu nosa, co negatywnie wpływa na samoocenę i jakość życia pacjentów. Powikłania obejmują problemy estetyczne, ale także trudności z oddychaniem przez zwężenie nozdrzy. Diagnostyka opiera się na badaniu dermatologicznym i ocenie klinicznej, a w rozpoznaniu różnicowym bierze się pod uwagę choroby takie jak przerost gruczołów łojowych w innych lokalizacjach, choroby nowotworowe skóry czy ziarniniaki twarzy. Leczenie rhinophymy w przeszłości opierało się głównie na chirurgii – usuwaniu nadmiaru skóry i tkanki, jednak obecnie stosuje się nowoczesne metody, które są mniej inwazyjne i pozwalają uzyskać lepsze efekty estetyczne. Należą do nich laseroterapia dwutlenkowęglowa CO2, radiochirurgia, dermabrazja czy techniki chirurgiczne wspomagane nowoczesną technologicznie aparaturą. Leczenie farmakologiczne ukierunkowane jest na kontrolowanie stanu zapalnego skóry i obejmuje stosowanie izotretinoiny, metronidazolu czy antybiotyków tetracyklinowych, które spowalniają rozwój zmian. Pacjenci często pytają o skuteczność laseroterapii – obecnie jest to jedna z najczęściej rekomendowanych metod, dająca trwałe i bardzo satysfakcjonujące rezultaty zarówno pod względem zdrowotnym, jak i estetycznym. Rehabilitacja po zabiegach obejmuje okresowe stosowanie maści łagodzących, ochronę skóry przed słońcem oraz unikanie czynników drażniących. Rokowanie w przypadku wczesnego leczenia jest dobre, a jakość życia chorych znacząco się poprawia po usunięciu deformacji nosa. Profilaktyka pierwotna obejmuje zapobieganie nasileniu trądziku różowatego poprzez unikanie ostrych przypraw, alkoholu, ekstremalnych temperatur oraz stosowanie ochrony UV. Profilaktyka wtórna polega na regularnych wizytach u dermatologa, monitorowaniu progresji zmian oraz szybkim reagowaniu na pierwsze objawy przerostu. Nowoczesne podejście do leczenia rhinophymy łączy metody chirurgiczne i niechirurgiczne, co pozwala uzyskać najlepsze efekty, a dzięki stale rozwijającym się technikom laserowym pacjenci mogą liczyć na coraz mniej inwazyjne i skuteczniejsze metody poprawy wyglądu.
