Rak piersi jest najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym u kobiet i stanowi jedną z głównych przyczyn zgonów onkologicznych na świecie. Historia badań nad rakiem piersi sięga starożytności, ale dopiero rozwój nowoczesnej onkologii pozwolił wyróżnić wiele typów choroby w zależności od budowy histopatologicznej, lokalizacji i obecności receptorów. Epidemiologicznie rak piersi dotyczy co ósmej kobiety w ciągu życia, a czynniki ryzyka obejmują m.in. predyspozycje genetyczne (mutacje BRCA1 i BRCA2), wiek, styl życia, otyłość, późne macierzyństwo czy hormonalną terapię zastępczą. Objawy raka piersi mogą obejmować guz wyczuwalny w piersi, zmiany w wyglądzie skóry, wciągnięcie brodawki, wyciek, bóle czy powiększenie węzłów chłonnych pachowych. Wyróżniamy kilka rodzajów raka piersi: rak przewodowy inwazyjny, najczęstszy typ, stanowi około 70% przypadków i rozwija się z komórek przewodów mlecznych; rak zrazikowy inwazyjny, rozprzestrzeniający się w sposób bardziej rozlany; rak zapalny piersi, wyjątkowo agresywny, charakteryzuje się zaczerwienieniem i obrzękiem całej piersi; rak potrójnie ujemny pozbawiony receptorów estrogenowych, progesteronowych i HER2, trudny w leczeniu; rak piersi HER2-dodatni o szczególnej biologii molekularnej, wrażliwy na leczenie celowane; rak piersi luminalny A i B, różniące się obecnością receptorów hormonalnych i rokowaniem. Diagnostyka obejmuje mammografię, USG, biopsję cienko- lub gruboigłową oraz badania immunohistochemiczne. Rozpoznanie różnicowe uwzględnia łagodne zmiany piersi, torbiele i zapalenia. Leczenie zależy od rodzaju i stadium – chirurgia w postaci mastektomii lub operacji oszczędzających, chemioterapia, radioterapia, hormonoterapia oraz nowoczesne terapie celowane, np. trastuzumab. Niefarmakologiczne metody wsparcia obejmują dietę antynowotworową, rehabilitację ręki po operacji, wsparcie psychologiczne i aktywność fizyczną dostosowaną do stanu zdrowia. Rokowanie zależy od typu raka i stadium wykrycia – wczesne wykrycie daje bardzo wysokie szanse wyleczenia, podczas gdy typy agresywne wiążą się z trudniejszym rokowaniem. Profilaktyka pierwotna obejmuje regularne samobadanie piersi, badania przesiewowe mammograficzne oraz zdrowy styl życia. Najczęściej pacjentki pytają, jak rozpoznać który mają typ raka – odpowiedź daje badanie histopatologiczne i immunohistochemiczne, które jest podstawą personalizacji terapii.
