Scyntygrafia jest jedną z nowoczesnych metod diagnostyki obrazowej medycyny nuklearnej, polegającą na podaniu pacjentowi niewielkich ilości radioznacznika i rejestracji jego rozmieszczenia w organizmie przy pomocy specjalnej kamery gamma. Dzięki tej technice możliwa jest ocena czynności narządów i tkanek, a nie tylko ich struktury, co odróżnia scyntygrafię od klasycznych badań radiologicznych takich jak RTG czy tomografia komputerowa. Historia zastosowania scyntygrafii sięga połowy XX wieku, kiedy to zaczęto wykorzystywać izotopy promieniotwórcze w diagnostyce medycznej. Dziś badanie to znajduje zastosowanie przede wszystkim w diagnostyce chorób serca, układu kostnego, nerek, tarczycy, płuc oraz w onkologii do oceny przerzutów nowotworowych. Przebieg badania polega na dożylnym podaniu radiofarmaceutyku, który gromadzi się w danym narządzie w zależności od jego aktywności metabolicznej czy przepływu krwi. Następnie pacjent kładzie się na stole diagnostycznym, a urządzenie rejestrujące obrazuje rozkład znacznika. Cała procedura jest bezbolesna, choć wymaga bezruchu przez kilkanaście minut. Stosowane znaczniki mają bardzo niską aktywność promieniotwórczą, a ich dawka jest bezpieczna i porównywalna, a często nawet mniejsza niż w innych badaniach radiologicznych. Badanie bywa wykonywane w trybie ambulatoryjnym, a jego czas trwania waha się od kilkudziesięciu minut do kilku godzin, w zależności od rodzaju i celu diagnostyki. Do wskazań należą m.in. podejrzenie przerzutów do kości, ocena niedokrwienia serca, wykrywanie zawału mięśnia sercowego, różnicowanie nadczynności i niedoczynności tarczycy, ocena odpływów moczowych u dzieci czy diagnostyka zatorowości płucnej. Scyntygrafia znajduje zastosowanie również w monitorowaniu skuteczności leczenia nowotworów, ocenie aktywności procesów zapalnych i planowaniu dalszego postępowania. Pacjenci często pytają o bezpieczeństwo – dawka promieniowania jest kontrolowana, a, radiofarmaceutyki szybko ulegają wydaleniu z organizmu. Powikłania należą do rzadkości i najczęściej ograniczają się do reakcji alergicznych. Badania nie wykonuje się w ciąży, natomiast u kobiet karmiących zaleca się czasowe przerwanie karmienia w zależności od użytego radioznacznika. Wyniki scyntygrafii interpretowane są przez lekarza medycyny nuklearnej i stanowią cenne uzupełnienie innych technik obrazowania. Rozpoznanie różnicowe mogą obejmować zmiany o charakterze zwyrodnieniowym, infekcyjnym lub nowotworowym. Dzięki scyntygrafii możliwa jest wczesna diagnostyka wielu chorób, co zwiększa skuteczność leczenia i poprawia rokowanie. Profilaktyka nie dotyczy samego badania, ale jego zastosowanie umożliwia wcześniejsze wykrycie poważnych patologii i szybsze wdrożenie leczenia. Nowe kierunki badań obejmują rozwój scyntygrafii hybrydowej, łączącej klasyczne obrazowanie z tomografią komputerową lub rezonansem magnetycznym, co zapewnia jeszcze dokładniejszą diagnostykę. Dla pacjentów i ich rodzin scyntygrafia bywa źródłem obaw, jednak warto podkreślić, że jest badaniem bezpiecznym, skutecznym i stosowanym w szerokim zakresie klinicznym, stanowiącym nieocenione narzędzie nowoczesnej medycyny.
