Senność i ospałość w czasie upałów to częste zjawisko, wynikające z naturalnych mechanizmów termoregulacji i spadku ciśnienia krwi. Historia badań nad wpływem wysokiej temperatury na organizm pokazuje, że skrajne warunki pogodowe mogą prowadzić nie tylko do dyskomfortu, ale także do groźnych powikłań zdrowotnych. Epidemiologicznie wzrost liczby hospitalizacji w czasie fal upałów dotyczy głównie osób starszych, dzieci i przewlekle chorych. Czynniki ryzyka zagrożeń ze strony upałów to odwodnienie, choroby sercowo-naczyniowe, przyjmowanie leków moczopędnych, praca fizyczna w wysokiej temperaturze. Typowe objawy senności związanej z gorącem to zmęczenie, brak koncentracji i chęć drzemki. Nietypowe objawy, które mogą być zwiastunami udaru cieplnego, to zawroty głowy, dezorientacja, nagłe osłabienie, gorąca i sucha skóra, przyspieszony puls czy nudności. Powikłania udaru cieplnego są poważne i obejmują utratę przytomności, drgawki, uszkodzenie nerek, a nawet zgon. Diagnostyka opiera się na ocenie klinicznej pacjenta, zmierzeniu temperatury ciała i badaniach laboratoryjnych. Rozpoznanie różnicowe obejmuje hipoglikemię, udar mózgu, infekcje. Leczenie farmakologiczne w przypadku udaru cieplnego obejmuje leki obniżające gorączkę i wyrównujące elektrolity, natomiast podstawą jest ochłodzenie organizmu poprzez przeniesienie chorego w chłodne miejsce, schładzanie wilgotnymi okładami, picie wody małymi porcjami. Postępowanie niefarmakologiczne obejmuje odpowiednie nawodnienie, lekką dietę i unikanie ekspozycji na słońce w południe. Rehabilitacja po udarze cieplnym jest długotrwała i obejmuje leczenie powikłań neurologicznych oraz trening fizyczny. Rokowanie w przypadku senności typowej dla upałów jest dobre, jednak jej zlekceważenie w połączeniu z innymi objawami może skończyć się tragicznie. Profilaktyka obejmuje stałe nawadnianie, chłodzenie pomieszczeń, noszenie przewiewnych ubrań i ograniczanie wysiłku fizycznego w upały. Pacjenci często pytają, kiedy senność w upał powinna niepokoić – odpowiedź brzmi: jeśli towarzyszą jej zawroty głowy, problemy z mową, gorączka czy utrata przytomności, należy natychmiast wezwać pomoc. Badania naukowe podkreślają rosnące znaczenie adaptacji do zmian klimatycznych i edukacji społeczeństwa w radzeniu sobie z upałami.
