Wazektomia to chirurgiczna metoda antykoncepcji męskiej polegająca na przecięciu i podwiązaniu nasieniowodów w celu trwałego uniemożliwienia przedostania się plemników do ejakulatu. Jest to zabieg prosty, małoinwazyjny i cieszący się rosnącą popularnością, szczególnie w krajach zachodnich, ponieważ cechuje się wysoką skutecznością i niewielkim odsetkiem poważnych działań niepożądanych. Mimo że uznawana jest za metodę bezpieczną, również wazektomia może wiązać się z pewnymi powikłaniami, zarówno krótkoterminowymi, jak i odległymi. Bezpośrednio po zabiegu możliwe są krwiaki, obrzęki, zasinienia oraz bolesność w obrębie moszny, które zwykle ustępują po kilku dniach. Zdarza się wystąpienie infekcji lub problemów z gojeniem rany, co może wymagać antybiotykoterapii. Jednym z częściej zgłaszanych powikłań jest przewlekły zespół bólowy po wazektomii, czyli długotrwałe dolegliwości bólowe w mosznie utrzymujące się tygodniami, a nawet miesiącami po zabiegu. Inne możliwe skutki obejmują powstawanie grudek z plemników (spermatoceli) czy obecność przeciwciał przeciwplemnikowych w organizmie, które mogą utrudniać odwrócenie zabiegu. Pacjenci często pytają o wpływ wazektomii na życie seksualne – badania pokazują, że większość mężczyzn nie doświadcza zmian w jakości erekcji ani ejakulacji, a satysfakcja seksualna pozostaje wysoka. Nie ma dowodów, że wazektomia wpływa negatywnie na poziom testosteronu czy popęd płciowy. Powikłania poważne, takie jak uszkodzenie struktur sąsiadujących, zdarzają się niezwykle rzadko, zwłaszcza w wyspecjalizowanych ośrodkach. Należy pamiętać, że wazektomia uznawana jest za metodę trwałą, a odwrócenie zabiegu jest kosztowne, nie zawsze skuteczne i nie gwarantuje odzyskania płodności. Dlatego ważne jest, aby przed podjęciem decyzji mężczyzna był w pełni świadomy konsekwencji. W profilaktyce powikłań kluczowe znaczenie mają odpowiednie przygotowanie do operacji, stosowanie się do zaleceń po zabiegu, unikanie wysiłku przez kilka dni oraz zgłaszanie lekarzowi wszelkich niepokojących objawów. Rokowanie po wazektomii jest bardzo dobre, a większość pacjentów szybko wraca do normalnego funkcjonowania. Nowoczesne techniki mikrochirurgiczne zmniejszają ryzyko bólu i komplikacji, co czyni wazektomię metodą bezpieczną, ale jak każdy zabieg medyczny niepozbawioną ryzyka. Rozmowa z urologiem i świadoma decyzja pacjenta są niezbędne, by wazektomia była zabiegiem satysfakcjonującym i w pełni bezpiecznym dla zdrowia.
