Sonoterapia, znana także jako dźwiękoterapia, to metoda alternatywna polegająca na wykorzystywaniu fal dźwiękowych o różnej częstotliwości w celu poprawy samopoczucia, redukcji stresu i wspierania procesów leczniczych. Historia stosowania dźwięków w celach terapeutycznych sięga starożytności, kiedy śpiewy i instrumenty były używane w rytuałach leczniczych. Współcześnie dźwiękoterapia wykorzystuje m.in. misy tybetańskie, gongi, generatory fal dźwiękowych i muzykę. Mechanizm działania opiera się na założeniu, że wibracje dźwięku wpływają na układ nerwowy, fale mózgowe i reakcje fizjologiczne organizmu. Badania naukowe nad terapią dźwiękiem są jednak ograniczone i często mają charakter obserwacyjny. Niektóre dowody wskazują, że sonoterapia może redukować poziom stresu, obniżać ciśnienie krwi i poprawiać jakość snu. Czynniki ryzyka to stosowanie jej u osób z padaczką, zaburzeniami neurologicznymi lub z implantami medycznymi, gdyż silne wibracje mogą być niebezpieczne. Objawy negatywne to bóle głowy, rozdrażnienie, a w nadmiernym narażeniu – pogorszenie samopoczucia psychicznego. Diagnostyka efektów terapii dźwiękiem opiera się głównie na subiektywnej ocenie pacjentów. Leczenie sonoterapią jest stosowane jako metoda wspomagająca, nie powinna zastępować tradycyjnych terapii medycznych. Niefarmakologiczne wykorzystanie może obejmować relaksację, medytację i poprawę dobrostanu psychicznego. Rehabilitacja poprzez dźwiękoterapię bywa stosowana u osób przewlekle chorych, w programach odnowy biologicznej i rehabilitacji psychologicznej. Rokowanie co do efektów jest indywidualne – część pacjentów odczuwa poprawę, inni jej nie zauważają. Profilaktyka stosowania obejmuje wybór profesjonalnych terapeutów i ostrożność u osób z chorobami przewlekłymi. Pacjenci i ich bliscy powinni wiedzieć, że sonoterapia może wspierać zdrowie psychiczne, ale nie ma jednoznacznych dowodów naukowych na leczenie chorób somatycznych. Nowoczesne badania analizują wpływ dźwięku na fale mózgowe i neuroprzekaźniki, co może w przyszłości pozwolić na stworzenie skutecznych metod wspomagających tradycyjną medycynę.
