Stres w szkole jest jednym z najczęściej spotykanych problemów psychologicznych i pedagogicznych wśród dzieci i młodzieży, a jego przewlekłe występowanie może prowadzić do depresji, uzależnień i poważnych trudności edukacyjnych. Definicja stresu szkolnego obejmuje zarówno presję związaną z nauką, egzaminami i wymaganiami nauczycieli, jak i relacje rówieśnicze oraz sytuację rodzinną, która ma wpływ na funkcjonowanie ucznia. Badania epidemiologiczne pokazują, że stres szkolny dotyczy coraz większej grupy dzieci i nastolatków, a jego nasilenie koreluje z rosnącymi wymaganiami systemów edukacyjnych. Do przyczyn stresu szkolnego należą nadmierne obciążenie nauką, brak wsparcia emocjonalnego ze strony nauczycieli, rywalizacja i porównania w klasie, konflikty rówieśnicze, przemoc szkolna, cyberprzemoc oraz zbyt wysokie oczekiwania rodziców. Objawy stresu u uczniów obejmują lęk przed szkołą, bóle brzucha, bóle głowy, zaburzenia snu, problemy z koncentracją, wycofanie społeczne, spadek ocen oraz brak motywacji. Przewlekły stres prowadzi do depresji, która objawia się smutkiem, utratą energii, brakiem zainteresowań, niską samooceną, poczuciem beznadziei, a w skrajnych przypadkach próbami samobójczymi. Diagnostyka stresu szkolnego i depresji wymaga współpracy rodziców, nauczycieli, psychologów szkolnych i psychiatrów dziecięcych. Różnicowanie obejmuje ADHD, zaburzenia lękowe, fobie szkolne oraz problemy somatyczne. Leczenie polega na wsparciu psychologicznym ucznia, psychoterapii indywidualnej, terapiach grupowych oraz psychoedukacji w środowisku szkolnym. W cięższych przypadkach podejmuje się farmakoterapię pod kontrolą lekarza psychiatry. Istotną rolę odgrywają działania profilaktyczne w szkołach – programy antyprzemocowe, warsztaty radzenia sobie ze stresem, rozwijanie umiejętności społecznych oraz współpraca z rodzicami. Rehabilitacja obejmuje odbudowę pewności siebie ucznia, naukę radzenia sobie z presją i stresującymi sytuacjami oraz kształtowanie pozytywnej postawy wobec nauki. Rokowanie zależy od czasu trwania objawów i wsparcia środowiska – szybka reakcja osób dorosłych pozwala uniknąć długofalowych konsekwencji. Profilaktyka obejmuje edukację emocjonalną uczniów, zajęcia integracyjne, pracę nad zdrowymi relacjami w klasie oraz redukcję presji egzaminacyjnej. Najważniejsze jest, aby rodzice i nauczyciele potrafili rozpoznawać pierwsze symptomy i nie bagatelizowali problemów dziecka, ponieważ stres szkolny może być jednym z pierwszych sygnałów rozwijającej się depresji.
