Szczepienia w ciąży to temat budzący wiele pytań i wątpliwości zarówno wśród przyszłych mam, jak i ich rodzin, ponieważ każda ciężarna pragnie zapewnić swojemu dziecku maksymalne bezpieczeństwo. Współczesna medycyna jednoznacznie wskazuje, że część szczepień w ciąży nie tylko jest bezpieczna, ale wręcz zalecana w celu ochrony kobiety i noworodka przed groźnymi chorobami zakaźnymi. Podstawą podejmowania decyzji są liczne badania kliniczne potwierdzające, że szczepienia wykonane w odpowiednich terminach nie stwarzają zagrożenia dla rozwijającego się płodu. Szczepienia w ciąży pełnią rolę podwójną – chronią matkę przed infekcją, której powikłania mogłyby pogorszyć stan zdrowia kobiety ciężarnej, i jednocześnie umożliwiają przekazanie dziecku przeciwciał przez łożysko, co zapewnia mu ochronę w pierwszych miesiącach życia. Do szczepień rekomendowanych w ciąży należy przede wszystkim szczepienie przeciwko grypie, które można wykonać w dowolnym trymestrze, oraz szczepienie przeciwko krztuścowi (w formie szczepionki dTpa chroniącej także przed błonicą i tężcem), zalecane najczęściej w trzecim trymestrze, aby przeciwciała zdążyły dostać się do dziecka. Szczepienia te znacząco zmniejszają ryzyko poważnych infekcji u noworodków w pierwszych tygodniach życia. Należy natomiast unikać szczepionek zawierających żywe wirusy, jak MMR czy szczepionka przeciw ospie wietrznej, które mogą być ryzykowne – dlatego najlepiej wykonać je przed planowaną ciążą. Pacjentki często pytają o bezpieczeństwo – badania potwierdzają brak negatywnego wpływu szczepionki przeciw grypie i krztuścowi na rozwój ciąży. Przeciwwskazaniem bywa jedynie ciężka reakcja alergiczna na wcześniejszą dawkę szczepionki lub na jej składnik. Objawy uboczne są zazwyczaj łagodne, obejmują miejscowe zaczerwienienia, gorączkę czy osłabienie. Dla przyszłych mam ważne jest też, że szczepienia chronią je same przed powikłaniami infekcji, takimi jak zapalenie płuc czy przedwczesny poród, co dodatkowo przemawia za ich wykonaniem. Profilaktyka polega na tym, aby najlepiej już przed ciążą sprawdzić kalendarz szczepień, wyrównać zaległości i zabezpieczyć się przed chorobami takimi jak różyczka, błonica czy ospa wietrzna, które w ciąży mogą być szczególnie groźne. Rokowanie dla kobiet przestrzegających zaleceń szczepiennych jest bardzo dobre, a dzieci urodzone przez takie mamy mają większą odporność w pierwszych miesiącach życia. Współczesna medycyna pracuje także nad nowymi szczepionkami dedykowanymi kobietom w ciąży, np. przeciwko RSV, które mogą jeszcze skuteczniej chronić noworodki. Praktyczne wskazówki dla przyszłych mam to konsultacja ze swoim ginekologiem w sprawie kalendarza szczepień, dbanie o odporność, przypomnienie partnerowi i rodzinie o szczepieniu ochronnym, np. przeciw krztuścowi, by stworzyć tzw. kokon ochronny wokół dziecka. Szczepienia w ciąży są więc bezpieczne, skuteczne i odgrywają ogromną rolę w ochronie zdrowia matki i dziecka.
