Test etanolowy to badanie diagnostyczne mające na celu wykrycie obecności alkoholu etylowego (etanolu) we krwi, moczu lub wydychanym powietrzu. Badanie to jest stosowane w wielu dziedzinach medycyny oraz w praktyce policyjnej i sądowej, ponieważ obecność etanolu w organizmie świadczy o spożyciu alkoholu, co ma duże znaczenie kliniczne i prawne. Historia testów na obecność alkoholu sięga XIX wieku, kiedy opracowano pierwsze próby wykrywania alkoholu w wydychanym powietrzu, a współczesne technologie umożliwiają dokładną i szybką ocenę stężenia alkoholu w organizmie. Testy etanolowe wykonuje się przede wszystkim u pacjentów zgłaszających się z objawami zatrucia alkoholowego, u osób podejrzewanych o prowadzenie pojazdów mechanicznych po spożyciu alkoholu, u pacjentów z podejrzeniem nagłego obniżenia świadomości lub zaburzeń neurologicznych spowodowanych alkoholem, a także w celach kontrolnych podczas leczenia alkoholizmu czy monitorowania abstynencji. W medycynie test etanolowy jest istotny w diagnozowaniu zatrucia alkoholowego, różnicowaniu typowych objawów (np. zaburzeń świadomości, wymiotów, zaburzeń równowagi) oraz w planowaniu dalszego postępowania leczniczego. Test etanolowy może być wykonywany przy użyciu alkotestera, który mierzy stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu, badań laboratoryjnych krwi oceniających zawartość alkoholu we krwi (BAC), a także analizy moczu czy śliny. W praktyce klinicznej najczęściej wykonuje się oznaczenie etanolu we krwi, ponieważ jest to najbardziej wiarygodna metoda, która pozwala na precyzyjne określenie poziomu upojenia alkoholowego oraz monitorowanie jego spadku podczas hospitalizacji. Typowe objawy wskazujące na potrzebę wykonania testu etanolowego obejmują m.in. dezorientację, zaburzenia równowagi, nadmierną senność, wymioty, spowolnienie oddechu czy agresję. Test pozwala również na monitorowanie efektów terapii odtruwającej oraz ocenę ryzyka wystąpienia powikłań, takich jak uszkodzenie wątroby czy zaburzenia metaboliczne. W diagnostyce różnicowej uwzględnia się inne stany prowadzące do zaburzenia świadomości, takie jak hipoglikemia, zatrucia innymi toksynami czy urazy mózgu, dlatego test etanolowy stanowi ważny element całokształtu ocen klinicznych. Powikłania związane z obecnością alkoholu w organizmie to m.in. zatrucie toksyczne, ryzyko upadków i urazów, niewydolność narządowa i zaburzenia psychiczne. Leczenie obejmuje przede wszystkim zaprzestanie spożycia alkoholu, terapię objawową, czasem podanie witamin z grupy B, nawodnienie i monitorowanie stanu pacjenta. W rehabilitacji i profilaktyce wtórnej dużą rolę odgrywa wsparcie psychologiczne i udział w programach terapii uzależnień. Rokowanie zależy od stopnia zatrucia i występowania powikłań, a profilaktyka pierwotna to promowanie trzeźwości, edukacja o skutkach nadmiernego spożycia alkoholu i kontrola prawna dotycząca prowadzenia pojazdów. Pacjenci i ich rodziny często pytają, jak długo alkohol utrzymuje się w organizmie – czas ten zależy od wielu czynników, takich jak masa ciała, płeć, ilość spożytego alkoholu oraz indywidualny metabolizm, ale średnio alkohol jest wykrywany we krwi do 12 godzin po spożyciu. Nowoczesne technologie pozwalają na coraz dokładniejsze testy etanolowe, a w służbach mundurowych wykorzystuje się przenośne alkotestery i spektrometrie, co znacząco poprawia bezpieczeństwo na drogach i w miejscach pracy. Podsumowując, test etanolowy jest niezbędnym narzędziem wspomagającym diagnozę i leczenie osób pod wpływem alkoholu oraz ważnym elementem kontroli społeczeństwa, wpływającym na poprawę zdrowia publicznego i bezpieczeństwo.
