Uzależnienie od opioidów wśród młodych dorosłych staje się coraz poważniejszym problemem zdrowotnym i społecznym, czego dowodem jest alarmujący wzrost o 37% przypadków w ostatnich latach. Opioidy to substancje silnie działające przeciwbólowo, stosowane zarówno w leczeniu przewlekłego bólu, jak i w medycynie paliatywnej, jednak ich niekontrolowane używanie prowadzi do uzależnienia, tolerancji organizmu oraz szeregu konsekwencji zdrowotnych i psychologicznych. Historycznie opioidy były stosowane już w starożytnych cywilizacjach, a w XX wieku stały się podstawowym elementem leczenia bólu, co doprowadziło do ich intensywnego przepisywania również młodym dorosłym. Do czynników ryzyka zalicza się nadużywanie leków przeciwbólowych, łatwy dostęp do recept, problemy natury psychicznej, takie jak depresja czy zaburzenia lękowe, ale również presję środowiskową i brak wiedzy o skutkach ubocznych. Objawy obejmują senność, zwolnienie oddechu, zawroty głowy, a także psychiczne uzależnienie od euforii, którą substancje te wywołują. Długotrwałe stosowanie może prowadzić do niewydolności oddechowej, uszkodzeń wątroby, spadku odporności, a w skrajnych przypadkach do śmierci z przedawkowania. Diagnostyka polega na analizie wywiadu medycznego, testach toksykologicznych i ocenie kondycji psychicznej pacjenta, a w różnicowaniu należy uwzględniać inne uzależnienia i zaburzenia psychiczne. Leczenie obejmuje farmakoterapię, w tym stosowanie buprenorfiny lub metadonu, psychoterapię indywidualną i grupową, programy rehabilitacyjne oraz wsparcie rodzinne. Coraz częściej stosuje się także innowacyjne metody, takie jak zintegrowane podejście behawioralno-farmakologiczne czy monitorowanie pacjentów metodami cyfrowymi. Rokowanie uzależnione jest od stopnia zaawansowania choroby oraz wsparcia środowiskowego, ale choć proces wychodzenia z nałogu jest trudny, możliwe jest życie w pełnym zdrowiu psychicznym i fizycznym. Profilaktyka powinna opierać się na edukacji młodzieży, kontrolowanym przepisywaniu leków oraz promowaniu zdrowych sposobów radzenia sobie ze stresem i bólem. Pacjenci i ich bliscy powinni wiedzieć, że każda forma nadużywania opioidów jest niebezpieczna, a szybka reakcja i podjęcie leczenia minimalizują ryzyko tragicznych konsekwencji.
