Zapalenie macicy to poważny stan zapalny błony śluzowej lub całej ściany macicy, który może dotyczyć kobiet w różnym wieku, szczególnie w okresie połogu, po zabiegach ginekologicznych czy poronieniach. Jest to schorzenie znane medycynie od wieków, a wraz z rozwojem diagnostyki i antybiotykoterapii rokowania pacjentek znacznie się poprawiły. Do głównych przyczyn zaliczamy infekcje bakteryjne, najczęściej wywołane przez bakterie beztlenowe, paciorkowce, gronkowce czy bakterie jelitowe. Czynnikami ryzyka są porody przedłużające się, brak sterylności podczas zabiegów, obecność ciała obcego w jamie macicy np. pozostałości łożyska, częste stosowanie wkładek wewnątrzmacicznych, a także obniżona odporność organizmu. Objawy zapalenia macicy mogą być ostre lub skąpo wyrażone, a do najczęstszych należą gorączka, ból w dole brzucha, krwawienia lub upławy o nieprzyjemnym zapachu, dreszcze, ogólne osłabienie, bóle przy oddawaniu moczu czy wypróżnianiu. W przebiegu choroby może dojść do groźnych powikłań jak sepsa, zapalenie otrzewnej, tworzenie ropni czy przewlekłe zmiany prowadzące do niepłodności. Diagnostyka obejmuje badanie ginekologiczne, ocenę parametrów zapalnych we krwi, posiewy z pochwy i szyjki macicy, a także ultrasonografię, która może pokazać zalegające resztki w jamie macicy. Rozpoznanie różnicowe uwzględnia inne przyczyny gorączki połogowej, zapalenie przydatków, zakażenia dróg moczowych czy procesy nowotworowe. Leczenie opiera się przede wszystkim na antybiotykach o szerokim spektrum, często stosowanych dożylnie, w razie potrzeby przeprowadza się łyżeczkowanie jamy macicy w celu usunięcia resztek tkanek. Uzupełnieniem terapii są leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, nawadnianie pacjentki oraz odpoczynek. Istotną rolę odgrywa rehabilitacja i profilaktyka powikłań, w tym kontrola płodności oraz dbałość o higienę intymną. Rokowanie zależy od szybkości wdrożenia leczenia, ale w większości przypadków jest dobre, pod warunkiem unikania nawrotów i powikłań przewlekłych. Profilaktyka pierwotna obejmuje stosowanie zasad aseptyki podczas zabiegów ginekologicznych, kontrolę wkładek domacicznych, szybką reakcję na objawy infekcji oraz wzmacnianie odporności poprzez zdrowy styl życia. Pacjentki często pytają, czy po przebytej chorobie mogą zajść w ciążę – w większości przypadków jest to możliwe, o ile leczenie było wdrożone odpowiednio wcześnie. W badaniach klinicznych rozwija się także terapia nowoczesnymi antybiotykami o celowanym działaniu, co dodatkowo zwiększa szanse na pełne wyleczenie.
