Zmarła z powodu przedawkowania leków przeciwbólowych – przepisane przez lekarza

Przedawkowanie leków przeciwbólowych to poważny problem zdrowotny na całym świecie i coraz częstsza przyczyna zgonów w krajach rozwiniętych. Historia farmakoterapii przeciwbólowej pokazuje, że leki te, choć niezwykle skuteczne w zwalczaniu bólu, mogą być źródłem poważnych powikłań przy niewłaściwym stosowaniu. W opisanym przypadku pacjentka zmarła w wyniku przedawkowania leków przeciwbólowych, które otrzymała na receptę, co zwraca uwagę na konieczność szczególnej ostrożności w przepisywaniu i używaniu tych substancji. Najczęściej leki opioidowe w dużym stężeniu powodują depresję ośrodka oddechowego, zatrzymanie oddechu, zaburzenia rytmu serca i śmierć. Nawet popularne środki przeciwbólowe takie jak paracetamol czy ibuprofen w znacznych dawkach mogą prowadzić do uszkodzenia wątroby, krwawień z przewodu pokarmowego i niewydolności nerek. Czynniki ryzyka obejmują przewlekłe choroby, polipragmazję, czyli stosowanie wielu leków jednocześnie, brak edukacji pacjentów oraz brak monitoringu terapii. Objawy przedawkowania są zróżnicowane – od senności, nudności, wymiotów, po utratę przytomności, drgawki, śpiączkę i niewydolność wielonarządową. Diagnostyka obejmuje badania toksykologiczne krwi i moczu, a w przypadku paracetamolu oznaczanie jego stężenia jest kluczowe w decyzji o wdrożeniu odtrutki – N-acetylocysteiny. Rozpoznanie różnicowe obejmuje zatrucia alkoholem, benzodiazepinami i innymi lekami psychoaktywnymi. Leczenie polega na jak najszybszej hospitalizacji, zastosowaniu płukania żołądka, podaniu odtrutki, leczeniu objawowym i wspierającym. Rehabilitacja po zatruciach wiąże się z monitorowaniem funkcji wątroby i nerek, a także wsparciem psychologicznym. Profilaktyka wtórna obejmuje stałe monitorowanie pacjentów przewlekle stosujących środki przeciwbólowe i ograniczanie ryzyka nadużyć, pierwotna to edukacja lekarzy i pacjentów na temat bezpiecznych dawek i alternatyw leczenia bólu, jak np. fizjoterapia czy metody psychologiczne. Rokowanie w zatruciach zależy od rodzaju leku, dawki i szybkości wdrożenia pomocy – w wielu przypadkach szybkie działanie pozwala uratować życie, ale zbyt późna reakcja prowadzi do powikłań lub śmierci. Społeczeństwo często pyta, czy leki przepisane przez lekarza są w pełni bezpieczne – należy pamiętać, że bezpieczeństwo zależy od przestrzegania zaleceń i regularnej kontroli lekarskiej. Obecnie podkreśla się konieczność większej kontroli leków opioidowych i edukacji o ryzyku przedawkowania także w przypadku popularnych środków przeciwbólowych.